Η μάχη για το δικαίωμα στην άμβλωση δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ, αλλά και εσένα

Το 2022, η άμβλωση παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και πικρά αμφισβητούμενα ηθικά και πολιτικά πεδία μάχης. Είναι παράνομο για τις γυναίκες να τερματίζουν την εγκυμοσύνη τους σε οποιαδήποτε περίσταση σε 24 χώρες, με άλλες 37 να περιορίζουν την πρόσβαση σε κάθε περίπτωση, εκτός από τις περιπτώσεις που η ζωή της μητέρας βρίσκεται σε κίνδυνο.

Καθώς ένα έγγραφο που διέρρευσε σηματοδοτεί ότι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ είναι έτοιμο να καταρρίψει την απόφαση-ορόσημο του 1973, γνωστή και ως «Roe εναντίον Wade», εκατομμύρια Αμερικανίδες, μπορεί να χάσουν την πρόσβαση σε νόμιμες αμβλώσεις. Την ίδια στιγμή εκατομμύρια γυναικών που ζουν στις ΗΠΑ, απορρίπτουν το δικαίωμα επιλογής μιας γυναίκας.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), οι μη ασφαλείς αμβλώσεις σκοτώνουν περισσότερες από 47.000 γυναίκες κάθε χρόνο, με 5 εκατομμύρια να νοσηλεύονται με επιπλοκές όπως αιμορραγία ή μόλυνση.

Τα στοιχεία του ΠΟΥ, δείχνουν επίσης ότι η απαγόρευση των αμβλώσεων, έχει μικρή ή καθόλου επίδραση στα ποσοστά αμβλώσεων σε όλο τον κόσμο.

Η άμβλωση στην Ευρώπη

Σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες οι αμβλώσεις είναι νόμιμες. Εξαιρέσεις αποτελούν η Ανδόρα, η Μάλτα και το Βατικανό. Ωστόσο, οι καταδίκες σε αυτές τις χώρες παραμένουν σπάνιες.

Η Πολωνία είναι η μόνη χώρα, όπου η πρόσβαση στην άμβλωση είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Μετά την θέσπιση νομοθετικής απαγόρευσης το 2021, η άμβλωση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν η εγκυμοσύνη προκλήθηκε από παράνομη πράξη, όπως βιασμός ή αιμομιξία, ή όταν απειλεί την υγεία μιας γυναίκας. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί μια νόμιμη άμβλωση για λόγους βιασμού, με λιγότερες από πέντε νόμιμες αμβλώσεις το χρόνο να πραγματοποιούνται για αυτόν τον λόγο. Ακόμη και όταν η υγεία μιας γυναίκας κινδυνεύει, οι γιατροί εμφανίζονται απρόθυμοι να πραγματοποιήσουν αμβλώσεις, γεγονός που έχει οδήγησε σε αρκετούς θανάτους. Τον Δεκέμβριο, η Πολωνία ανακοίνωσε επίσης ότι σχεδιάζει να εισαγάγει ένα κεντρικό μητρώο κυήσεων, το οποίο θα υποχρεώνει τους γιατρούς να αναφέρουν στην κυβέρνηση, όλες τις εγκυμοσύνες και τις αποβολές.

Στη Ρουμανία, οι γυναίκες δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο να έχουν πρόσβαση στο νόμιμο δικαίωμά τους στην άμβλωση, με τους γιατρούς να αρνούνται να παρέχουν την υπηρεσία. Μια έρευνα του 2019 διαπίστωσε ότι μόνο το 25% των νοσοκομείων, προσφέρθηκαν να πραγματοποιήσουν αμβλώσεις κατόπιν αιτήματος.

Ασία

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περισσότερες από τις μισές από όλες τις μη ασφαλείς αμβλώσεις συμβαίνουν στην Ασία, οι περισσότερες από αυτές στη νότια και κεντρική Ασία. Οι αμβλώσεις παραμένουν εντελώς παράνομες στο Λάος και τις Φιλιππίνες.

Η απαγόρευση των Φιλιππίνων εξακολουθεί να βασίζεται στους νόμους της αποικιακής εποχής, που εισήχθησαν από τους Ισπανούς το 1870. Ένας πρόσθετος νόμος που ψηφίστηκε το 1987, υποχρεώνει την κυβέρνηση να δώσει το ίδιο βάρος στην προστασία της «ζωής του αγέννητου από τη σύλληψη» με τη ζωή της μητέρας. Οι υπηρεσίες αναπαραγωγής περιορίζονται επίσης σοβαρά, με την επείγουσα αντισύλληψη, γνωστή και ως χάπι της επόμενης μέρας, να έχει απαγορευτεί σε ολόκληρη τη χώρα.

Μια γυναίκα που κάνει έκτρωση στις Φιλιππίνες κινδυνεύει με φυλάκιση έως και έξι ετών. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το πόσοι έχουν καταδικαστεί για αδικήματα που σχετίζονται με την άμβλωση, οι αναφορές τέτοιων περιπτώσεων στα τοπικά μέσα ενημέρωσης δεν είναι σπάνιες.

Η άμβλωση στην Λατινική Αμερική

Η Λατινική Αμερική, έχει μερικούς από τους πιο ακραίους νόμους κατά των αμβλώσεων στον κόσμο. Η άμβλωση είναι παράνομη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες στο Ελ Σαλβαδόρ, τη Νικαράγουα και την Ονδούρα. Από το 1998, τουλάχιστον 140 γυναίκες στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου η άμβλωση τιμωρείται με φυλάκιση έως και 35 ετών, έχουν κατηγορηθεί σύμφωνα με τους νόμους κατά των αμβλώσεων. Πολλοί από αυτούς είχαν υποστεί μια αποβολή.

Στη Βραζιλία, υπό τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο, η πρόσβαση στην άμβλωση –νόμιμη στη χώρα μόνο για λόγους βιασμού, σοβαρών εμβρυϊκών ελαττωμάτων και υγείας των γυναικών– έχει περιοριστεί. Το 2020, η χώρα εισήγαγε νέα νομοθεσία, σύμφωνα με την οποία απαιτείται από το ιατρικό προσωπικό να ενημερώνει την αστυνομία για τις επιζήσασες βιασμών, που αναζητούν την διαδικασία.

Ωστόσο, άλλες χώρες της ηπείρου έχουν διευρύνει την πρόσβαση στις νόμιμες αμβλώσεις. Τον Φεβρουάριο, η Κολομβία αποποινικοποίησε τις αμβλώσεις, ενώ η Χιλή σηματοδότησε ότι η ευρύτερη πρόσβαση στις αμβλώσεις μπορεί να κατοχυρωθεί στο νέο της σύνταγμα. Το 2020, η Αργεντινή νομιμοποίησε τις αμβλώσεις κατόπιν αιτήματος, στις πρώτες 14 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Η Ουρουγουάη ψήφισε παρόμοια νομοθεσία, που επέτρεπε τις αμβλώσεις μέχρι τη 12η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, το 2012.

Αφρική

Η Αφρική έχει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας που σχετίζεται με μη ασφαλείς αμβλώσεις, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Guttmacher,. Tο 92% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία στην περιοχή, έχει περιορισμένη πρόσβαση σε νόμιμους τερματισμούς κυήσεων. Το Κέντρο για τα Αναπαραγωγικά Δικαιώματα εκτιμά ότι οι θάνατοι έως και 15.000 γυναικών ετησίως θα μπορούσαν να αποφευχθούν με τη βελτίωση της πρόσβασης σε ασφαλείς αμβλώσεις σε ολόκληρη την ήπειρο.

Σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και της Σενεγάλης, η άμβλωση είναι εντελώς παράνομη. Σύμφωνα με την Ένωση Γυναικών Δικηγόρων της Σενεγάλης, το 19% των γυναικών κρατουμένων στη Σενεγάλη το 2015, φυλακίστηκαν για λόγους άμβλωσης ή βρεφοκτονίας. Ωστόσο, ο αριθμός των αφρικανικών χωρών που επιτρέπουν την άμβλωση κατόπιν αιτήματος, αυξάνεται. Το 2021, το Μπενίν έγινε η έβδομη χώρα στην ήπειρο που νομιμοποίησε τη διαδικασία το πρώτο τρίμηνο.

 Η υποκρισία για την υπεράσπιση του δικαιώματος στη ζωή

«Αν οι άνδρες μπορούσαν να μείνουν έγκυοι, η άμβλωση θα ήταν ιερό μυστήριο της Εκκλησίας». H Αμερικανίδα δημοσιογράφος Gloria Steinem διατύπωσε αυτή τη φράση, ως ηγετικό πρόσωπο του φεμινιστικού κινήματος στις ΗΠΑ. Έγινε ένα από τα πιο δυνατά συνθήματα σε όλο τον κόσμο, για ό,τι έχει να κάνει με το δικαίωμα των γυναικών στην έκτρωση και τη νομιμοποίηση της. Δεκαετίες ολόκληρες μετά, στην κατά τα άλλα «πολιτισμένη» Ευρώπη, -η οποία τι σχέση μπορεί να έχει με την πουριτανική Αμερική, την «υποανάπτυκτη» Αφρική και την φτωχή Λατινική Αμερική;- συζητάνε, ψηφίζουν και αποφασίζουν στο Ευρωκοινοβούλιο για τις μήτρες των γυναικών στις χώρες της ΕΕ.

H οργή εκατομμυρίων γυναικών σε όλο τον κόσμο μεγαλώνει εξαιτίας της απίστευτης υποκρισίας εκείνων που αφενός υποτίθεται ότι υπερασπίζονται τις ατομικές ελευθερίες, αλλά αφετέρου θέλουν να ελέγξουν ακόμη και τις πιο προσωπικές αποφάσεις μας.

Αν δεν μπορεί κανείς να διακρίνει πως η συζήτηση για τις εκτρώσεις, είναι στην ουσία μια συζήτηση γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε μάλλον βρίσκει λογική και στην κλειτοριδεκτομή, τους γάμους ανηλίκων και την υποχρεωτική στείρωση σε μετανάστριες.

Μήπως έχει έρθει η ώρα να σκεφτούμε ποια δικά μας, αναφαίρετα σήμερα δικαιώματα, μπορεί να κινδυνεύουν αύριο;