Η πιο κοινή, αλλά λιγότερο γνωστή μορφή βίας κατά των γυναικών
- 4 ΙΟΥΝ 2024
Είναι μια από τις πιο κοινές, αλλά λιγότερο αναφερόμενες, μορφές βίας με βάση το φύλο που βιώνουν εκατομμύρια γυναίκες στην καθημερινότητά τους. Ο λόγος για την εργασιακή βία. Μπορεί να μην περιλαμβάνει αναγκαστικά την σεξουαλική παρενόχληση, αλλά σε μεγάλο βαθμό περιλαμβάνει την αναγκαστική εργασία των γυναικών σε εκφοβιστικό, εχθρικό ή ταπεινωτικό περιβάλλον.
Η εργασιακή βία, μπορεί να έχει περισσότερο ευθεία επιθετική μορφή, οπότε και γίνεται εύκολα αντιληπτή από το θύμα. Ωστόσο, μπορεί να έχει και μια συγκεκαλυμμένη, δυσδιάκριτη μορφή χρόνιας παρενόχλησης. Το mobbing είναι ένας όρος που έχει πρωτοχρησιμοποιηθεί από κλινικούς ψυχολόγους για να συμπεριλάβει μια ομπρέλα κακοποιητικών συμπεριφορών, που παρατηρούνται στο χώρο εργασίας με συστηματικότητα και διάρκεια.
Οι μικροεπιθέσεις είναι μια πολύ συχνή πραγματικότητα στο χώρο εργασίας για τις γυναίκες και μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την επαγγελματική πρόοδο τους. Ενώ οι μακροεπιθετικές εκδηλώσεις συμβαίνουν σε συστημικό επίπεδο και μπορεί να είναι προφανείς, οι μικροεπιθετικές είναι καθημερινές επιδείξεις και ακυρώσεις, τις οποίες οι γυναίκες και άλλες περιθωριοποιημένες ομάδες, βιώνουν τακτικά στις καθημερινές αλληλεπιδράσεις.
Έτσι, συχνά δεν αναγνωρίζονται και μπορεί να περιλαμβάνουν σεξουαλική αντικειμενοποίηση, χρήση σεξιστικής γλώσσας και χιούμορ, εισβολή στον προσωπικό χώρο, απόρριψη ιδεών, περιφρονητικά ή άλλα υποτιμητικά σχόλια.
Η εργασιακή βία του καλοπροαίρετου σεξισμού
Οι γυναίκες βιώνουν επίσης συχνά αυτό που ονομάζεται «καλοπροαίρετος σεξισμός». Αντιμετωπίζονται ως αδύναμα, αδαή και αθώα πλάσματα, που χρειάζονται την προστασία των ανδρών. Ενώ ο εχθρικός σεξισμός είναι εύκολο να εντοπιστεί, με μια οργισμένη, ρητά αρνητική στάση απέναντι στις γυναίκες, ο καλοπροαίρετος σεξισμός μεταμφιέζεται ως θετικός και αβλαβής.
Οι γυναίκες συχνά υποβιβάζουν αυτές τους τις εμπειρίες, χαρακτηρίζοντας τες «υπερβολικές αντιδράσεις» ή «παρανοήσεις» καλοήθους πρόθεσης. Στην πραγματικότητα, μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να είναι ύπουλα επικίνδυνη, καθώς ο δράστης στοχεύει να προσβάλει την αξιοπρέπεια, την ικανότητα και την αυτοεκτίμηση του στόχου, συχνά αφήνοντας τον στόχο να νιώθει υπεύθυνος, υπονομευμένος και μπερδεμένος.
Η ασυνείδητη προκατάληψη και η άγνοια αναφέρονται ως οι 2 πιο κοινές αιτίες μιας τέτοιας συμπεριφοράς. Παρόλο που αυτά τα ανεπαίσθητα και ακούσια «γλωσσικά ολισθήματα» μπορεί να μην φαίνονται μεγάλη υπόθεση, στην πραγματικότητα, είναι τεράστια. Οι συχνές αποδοκιμασίες και τα υποτιμητικά σχόλια εξαφανίζουν την εμπιστοσύνη και εμποδίζουν τα θύματα τους να αποδώσουν τα βέλτιστα στο εργασιακό τους περιβάλλον.
Αναγνωρίζοντας την ψυχολογική βία
Η ψυχολογική βία μπορεί να είναι είτε «μεμονωμένη» είτε μια σειρά περιστατικών και μπορεί να έχει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία του αποδέκτη. Το να προσδιορίσεις εάν ένα σχόλιο ή μια ενέργεια που απευθύνεται σε εσένα, είναι ακατάλληλη ή όχι, είναι συχνά υποκειμενικό. Αλλά εάν αισθάνεσαι αναστατωμένη και άβολα, τότε είναι πολύ πιθανό να είναι ακατάλληλο. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις εάν αισθάνεσαι ότι είσαι το θύμα ψυχολογικής βίας, είναι να αναγνωρίσεις ότι συμβαίνει. Μόλις προσδιορίσεις περί τίνος πρόκειται, ανοίγεις διαφορετικές δυνατότητες χειρισμού της κατάστασης.
Πώς να αντιμετωπίσεις την εργασιακή βία
H Ευανθία Κουρτμπουγιάννη, Οργανωσιακή Coach και Πρόεδρος του No Mobbing at Work, του πρώτου ελληνικού σωματείου κατά της ηθικής παρενόχλησης και βίας στον εργασιακό χώρο, μιλώντας στο LadyLike για τον χάρτη της εργασιακής βίας στην Ελλάδα και για όλα όσα κάθε εργαζόμενη που είναι θύμα της, πρέπει να γνωρίζει, τονίζει:
«Η ενδεδειγμένη οδός είναι από μέσα προς τα έξω. Δηλαδή πρώτα να δώσει την ευκαιρία στους θύτες να διορθώσουν τη συμπεριφορά τους και στον εργοδότη της να την προστατέψει και στη συνέχεια να αναζητήσει υποστήριξη από τρίτους φορείς. Κάθε αποτυχία των προαναφερθέντων στα πρώτα στάδια είναι υπέρ της εργαζόμενης για τα επόμενα στάδια» και συνεχίζοντας προσθέτει:
«Ξεκινώντας λοιπόν από τον ίδιο το θύτη προχωρά στον προϊστάμενό του ή/ και τον υπεύθυνο λήψης καταγγελιών από το Τμήμα Ανθρωπίνων Πόρων, εάν υφίσταται. Στη συνέχεια για παρενόχληση με σεξιστική/ σεξουαλική χροιά μπορεί να απευθυνθεί στον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος είναι αρμόδιος για παραβάσεις της αρχής της ισότητας. Για μη σεξιστική/ σεξουαλική παρενόχληση μια ιδιωτική υπάλληλος μπορεί να απευθυνθεί στην Ανεξάρτητη Αρχή της Επιθεώρησης Εργασίας.
Μιλώντας τώρα για την αντιμετώπιση περιστατικών εργασιακής βίας στο Δημόσιο, η ίδια δηλώνει:
«Κατ’ αντιστοιχία, μια δημόσια υπάλληλος μπορεί να υποβάλει καταγγελία στον αρμόδιο του ΟΤΑ ή του Υπουργείου στο οποίο εργάζεται για τη λήψη τέτοιων καταγγελιών (Σύμβουλος Ακεραιότητας ή αρμόδιος υπάλληλος από το Τμήμα Προσωπικού που διαχειρίζεται πειθαρχικά θέματα) ή στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Οι κινήσεις αυτές αφορούν εξωδικαστική διευθέτηση. Το θύμα μπορεί επίσης να απευθυνθεί απευθείας στη Δικαιοσύνη με την υποστήριξη εργατολόγου».
Να θυμάσαι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί να είναι απαθείς όταν βλέπουν κάποιον άλλο να εκφοβίζεται. Μη γίνεις ένας από αυτούς.
