Η βία που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια γυναίκες, χωρίς καν να το γνωρίζουν
- 25 ΝΟΕ 2022
Όταν μιλάμε για κακοποίηση, οι περισσότεροι σκέφτονται σωματική βία. Κι όμως, εκατομμύρια γυναίκες δεν έχουν ιδέα ότι είναι θύματα, ενός άλλου είδους βίας για το οποίο ελάχιστοι κάνουν λόγο.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με σχετική έρευνα, μία στις έξι γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχει βιώσει οικονομική κακοποίηση από νυν ή πρώην σύντροφο. Ενώ η ενδοοικογενειακή κακοποίηση συχνά εξακολουθεί να συνδέεται με βία ή λεκτικές επιθέσεις, υπάρχει μια άλλη μορφή κακοποίησης, η οποία συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες και είναι καιρός να αρχίσουμε να δίνουμε προσοχή. Η οικονομική βία.
Για τα εκατομμύρια των θυμάτων οικονομικής κακοποίησης, η πανδημία του COVID-19, έχει επιδεινώσει την κατάσταση με περισσότερες ώρες στο σπίτι, γκρεμίζοντας τα δίκτυα υποστήριξης και αφήνοντας τις γυναίκες πιο ευάλωτες στην οικονομική κακοποίηση από ποτέ. Πώς μπορούμε λοιπόν να εντοπίσουμε τα σημάδια της οικονομικής κατάχρησης και τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε;
Τι ακριβώς είναι η οικονομική εκμετάλλευση;
Η οικονομική εκμετάλλευση είναι μια μορφή βίας, η οποία αναφέρεται συγκεκριμένα στον έλεγχο των οικονομικών του θύματος. Μπορεί είτε να περιορίζει την πρόσβαση του σε χρήματα, είτε να το εξαναγκάζει σε ανάληψη κάποιου χρέους. Όποια και αν είναι η μορφή ελέγχου, η κακοποίηση συνήθως αφήνει το θύμα σε επισφαλή οικονομική κατάσταση.
Για πολλά θύματα, η οικονομική κακοποίηση συνυπάρχει με άλλες μορφές ενδοοικογενειακής κακοποίησης. Ωστόσο, ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η οικονομική βία περνά απαρατήρητη, είναι ότι είναι συχνά δύσκολο να εντοπιστεί. Τόσο από το άτομο που βιώνει κακοποίηση όσο και για τρίτους που επιδιώκουν να βοηθήσουν τα θύματα. Σε αντίθεση με πιο ορατές μορφές κακοποίησης, η οικονομική κακοποίηση μπορεί να ξεκινήσει διακριτικά, πράγμα που σημαίνει ότι τα θύματα μπορούν να βρεθούν σε καταχρηστικές σχέσεις χωρίς να το καταλάβουν. Επιπλέον, η φύση του ελέγχου που ασκούν οι θύτες στα θύματα καθιστά δύσκολο για τα θύματα να σημάνουν συναγερμό, καθώς οι κακοποιοί συχνά διακόπτουν την πρόσβαση σε χρήματα και αφήνουν το θύμα να εξαρτάται από αυτούς για να επιβιώσει οικονομικά.
Σημάδια που πρέπει να προσέξεις
Πολλά από τα σημάδια οικονομικής κατάχρησης μπορεί να φαίνονται σχετικά αθώα, με την πρώτη ματιά. Ορισμένες ενέργειες μπορεί να φαίνονται καλοπροαίρετες, όπως η προσφορά για τη διαχείριση όλων των οικονομικών του νοικοκυριού. Ωστόσο ο συνδυασμός συμπεριφορών μπορεί να οδηγήσει σε ένα μοτίβο καταχρηστικής συμπεριφοράς. Συμπεριφορές οικονομικής βίας μπορεί να θεωρηθούν:
- Ο έλεγχος δαπανών, πιστωτικών καρτών ή τραπεζικών κινήσεων
- Ο θύτης σε κάνει να νιώθεις ενοχές ή ντροπή που ξοδεύεις χρήματα για τον εαυτό σου ή για δραστηριότητες με τους φίλους σου.
- Ο θύτης προσπαθεί να περιορίσει την εργασία σου. Είτε το είδος της δουλειάς, είτε τις ώρες που εργάζεσαι.
- Περιορίζεται η πρόσβασή σου σε χρήματα, πιστωτικές κάρτες και πόρους.
- Ο θύτης αρνείται να συνεισφέρει το μερίδιό του στους λογαριασμούς ή στα έξοδα του νοικοκυριού.
- Ανάληψη χρέους με κοινά ονόματα ή μόνο στο δικό σου όνομα.
- Ανάθεση της ιδιοκτησίας κοινών περιουσιακών στοιχείων, όπως η οικογενειακή κατοικία στο όνομα του θύτη.
Αυτές είναι μόλις μερικές από τις συμπεριφορές, που μπορεί να υποδηλώνουν οικονομική βία. Αλλά το συγκεκριμένο είδος κακοποίησης, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές και μπορεί να λάβει πολλές μορφές.
Πώς να προστατεύσεις τον εαυτό σου από την οικονομική βία
Εάν υποψιάζεσαι ότι ο σύντροφός σου, σε εκμεταλλεύεται οικονομικά, υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις για να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Ένας τρόπος, είναι να διασφαλίσεις ότι τουλάχιστον ένα μέρος του εισοδήματός σου, καταβάλλεται σε τραπεζικό λογαριασμό στον οποίο έχεις πρόσβαση μόνο εσύ και δεν είναι κοινός. Επίσης, ιδιαίτερα σημαντικό είναι να γνωρίζεις ποιος έχει πρόσβαση στα προσωπικά σου στοιχεία, όπως και σε κωδικούς πρόσβασης. Ένα κοινό χαρακτηριστικό της οικονομικής βίας, είναι η υποκλοπή και η χρήση κωδικών πρόσβασης για την άσκηση ελέγχου σε ένα θύμα. Εάν ανησυχείς ότι μπορεί να προσπαθήσει να αδειάσει έναν κοινό λογαριασμό και να σε αφήσει χωρίς πρόσβαση σε κεφάλαια, επικοινώνησε με την τράπεζά σου το συντομότερο δυνατό.
Εκτός από τη λήψη μέτρων όπως τα παραπάνω, η επίγνωση των στιγμών που μπορεί να είστε ευάλωτοι σε κακοποίηση είναι σημαντική. Σύμφωνα με την οικονομική εμπειρογνώμονα Jane Portas, η οικονομική κατάχρηση συμβαίνει συχνά σε βασικές στιγμές στη ζωή ενός ατόμου.
Η καταναγκαστική φύση της οικονομικής κακοποίησης σημαίνει ότι οι κακοποιοί χρησιμοποιούν κομβικές στιγμές της ζωής όπως μια συγκατοίκηση ή η απόκτηση ενός παιδιού για να αποσταθεροποιήσουν τις γυναίκες, δημιουργώντας σύγχυση σχετικά με τη φροντίδα και τον έλεγχο και στη συνέχεια να τις εκμεταλλεύονται.
Οικονομική βία: Τι να κάνεις αν σου συμβεί
Εάν υποψιάζεσαι ότι είσαι θύμα οικονομικής κακοποίησης, είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι δεν είσαι μόνη. Υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Μπορεί να υπάρχουν μορφές οικονομικής κατάχρησης, που να μην συνιστούν εγκληματική συμπεριφορά. Ωστόσο πολλές πτυχές της ενδοοικογενειακής κακοποίησης – συμπεριλαμβανομένων των απειλών για επίθεση, τον εκβιασμό και την παρενόχληση- αποτελούν ποινικά αδικήματα. Εάν υποψιάζεσαι ότι έχεις πέσει θύμα ποινικού αδικήματος, μπορείς να αναφέρεις την κακοποίηση στην αστυνομία ή να λάβεις νομικές συμβουλές από έναν φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας, όπως η Γραμμή SOS 15900.
