Ήρα Κατσούδα, γιατί τα παράτησες όλα για να γίνεις κωμικός;

Έχοντας καταφέρει να επιτύχει στον χώρο της κωμωδίας (αλλά και του modeling και της επισκευής αυτοκινήτων θα πω με χιούμορ βλέποντας την φωτογράφιση που είχε κάνει με αφορμή την παράστασή της για το LadyLike και την οποία απολαμβάνεις εδώ) η Ήρα Κατσούδα μας μιλά για όσα κρατάει από τα χρόνια της στη διαφήμιση, την στροφή της στην κωμωδία και απαντά τι σημαίνει «κωμωδία» για την ίδια. Plus σου δίνει συμβουλές για την περίπτωση που κι εσύ θες να μοιραστείς τα δικά σου αστεία με το κοινό.

Ασχολιόμουν με την κωμωδία και πιο πριν, απλά όχι επαγγελματικά. Τα έκανα παράλληλα. Ήταν το timing εκείνο που η διαφήμιση είχε αρχίσει να πέφτει πάρα πολύ, μετά την κρίση που είχε γίνει το μεγάλο μακελειό με τις επιχειρήσεις, άρχισαν να μου χρωστούν χρήματα και να μην πηγαίνει τόσο καλά το πράγμα. Παράλληλα άρχισε να ανεβαίνει πάρα πολύ το stand up comedy, άρχισε να υπάρχει μία πραγματική σκηνή, ήρθαν και παιδιά από το εξωτερικό κλπ, οπότε αποφάσισα να κάνω switch στα επαγγέλματα. Αντί να έχω τη δουλειά μου και να κάνω και αυτό, να κάνω πλέον μόνο stand up.

Άρα τότε αποφάσισες ουσιαστικά και να τα καταφέρεις σε αυτό το κομμάτι;

Ακριβώς, γιατί ενώ ήμουν πάντα υπέρ της άποψης ότι μπορείς να κάνεις και 500 πράγματα ταυτόχρονα, όταν κάνεις δύο πράγματα, δεν μπορείς να προσανατολιστείς κάπου. Δεν μπορείς να δώσεις όλη την ενέργειά σου σε κάτι. Δεν γίνεται.

Υπάρχει κάτι από την εποχή της διαφήμισης που να σε έχει βοηθήσει μέχρι σήμερα στο stand up;

Η διαφήμιση μου άρεσε και μου αρέσει πολύ. Εγώ ήμουν στο κομμάτι του branding, στα προϊόντα ήμουν περισσότερο. Βέβαια δεν μπορώ να διαφημίσω τον εαυτό μου, ποτέ. Ντρέπομαι. Μπορώ να διαφημίσω εσένα, να διαφημίσω ό,τι θες εκτός από μένα. Αλλά με έχει βοηθήσει με έναν τρόπο το να ξέρω πώς κινείται το marketing, πώς να γίνουν πέντε πράγματα σωστά, είναι ένας τρόπος σκέψης. Επίσης το πολύ βασικό, όταν έχεις τη δική σου διαφημιστική ξέρεις όλα τα φορολογικά που παίζουν (γέλια).

Την περίοδο του lockdown σκέφτηκες μήπως μέχρι εδώ ήταν η καριέρα στην κωμωδία;

Κοίτα στην αρχή δεν ξέραμε, στο πρώτο lockdown το παλιό το ορθόδοξο. Λέγαμε όλοι «εντάξει σε δύο εβδομάδες τελειώνουμε». Όταν άρχισε λίγο να ζορίζει η κατάσταση και να μας γράφουν όλους τους καλλιτέχνες, γιατί είμαστε ο πιο ριγμένος τομέας, οι πρώτοι που κλείνουμε και οι τελευταίοι που ανοίγουμε, ακόμα κι αν γίνεται χαμός στα μπαρ ή τις ταβέρνες, άρχισα να σκέφτομαι τι να κάνω. Δεν σκέφτηκα στιγμή ότι τέλειωσε η κωμωδία, αλλά σκεφτόμουν μήπως πρέπει να αλλάξει μορφή, να πάει σε πιο digital μονοπάτια ή να πάω περισσότερο στη γραφή και όχι στο performance, γιατί σκέφτηκα ότι μπορεί να κοπεί αυτό. Δεν σκέφτηκα ποτέ να ξαναγυρίσω στη διαφήμιση ή οτιδήποτε τέτοιο.

Όταν μας έκλεισαν τη δεύτερη φορά, που πάλι ήταν δύο μέρες πριν γίνει η πρεμιέρα, Νοέμβρη με Ιανουάριο δεν ήμουν καλά. Μετά ήρθαν τα γυρίσματα για την εκπομπή Το δίκτυο και ήμουν πλέον full στη δουλειά και δεν το κατάλαβα.

Το άνοιγμα στην τηλεόραση το περίμενες;

Είχαμε ξεκινήσει να μιλάμε με την εταιρεία παραγωγής, Dotmov, γιατί είναι εξωτερική παραγωγή η εκπομπή στην ΕΡΤ, πριν την καραντίνα. Είχαν περάσει αρκετοί μήνες και το είχα ξεχάσει. Με είχαν προσεγγίσει για να παρουσιάσουμε με τον Σπύρο Μαργαρίτη την εκπομπή, είχαν καταθέσει την πρόταση στην ΕΡΤ, αλλά πάνε αργά όλα αυτά οπότε όταν έσκασε, έσκασε πάρα πολύ ωραία γιατί α) δεν το περίμενα εκείνη την περίοδο και β) ξεκίνησε μέσα στην καραντίνα, τα θέατρα ήταν κλειστά και η δουλειά που έκανα ήταν περισσότερο μέσω υπολογιστή, event online και τέτοια που εντάξει, πόσο fun μπορεί να έχουν. Ήταν πάρα πολύ ωραίο δώρο το timing στο οποίο ξεκίνησε.

Τι είναι για σένα κωμωδία, Ήρα;

Τρόπος σκέψης και τρόπος να βλέπεις τα πράγματα. Είναι ωραία πηγή, ωραία παρέα, είναι ένα safe place στο μυαλό μου. Όταν γίνεται κάτι άσχημο υπάρχουν πολλοί τρόποι να το δεις, υπάρχει ο προφανής, ο αδιάφορος και ο κωμικός. Εμένα με οδηγεί οργανικά το μυαλό μου να βλέπω κωμικά τα πράγματα κι ίσως είναι κάτι σαν άμυνα αυτό. Με βοηθάει. Το ίδιο πράγμα είναι εκεί, απλά αλλάζει ο τρόπος που το βλέπεις.

Πιστεύεις ότι κωμικός δεν μπορείς να γίνεις; Πρέπει να γεννηθείς;

Όχι καλέ προφανώς και μπορείς να γίνεις κωμικός. Θέλει και τεχνική δεν είναι μόνο ο τρόπος σκέψης. Η συγγραφή απαιτεί τεχνική, το πώς θα δομήσεις ένα αστείο, το πώς θα φτιαχτεί η πρόταση, σε ποια σειρά θα βάλεις τις λέξεις. Όλα παίζουν ρόλο κι αυτά τα μαθαίνεις. Αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με την κωμωδία πρέπει πρώτα απ’ όλα να το θέλει, γιατί αλλιώς είναι πολύ ψυχαναγκαστικό όλο αυτό, να γράψει κάποια πράγματα να τα έχει έτοιμα και να πάει σε ένα open mic να τα δοκιμάσει.

Ποια συμβουλή θα έδινες εσύ σε μία γυναίκα που θέλει να ασχοληθεί με την κωμωδία;

Ό,τι θα συμβούλευα κι έναν άντρα. Κάν’ το, δοκίμασε το. Μπορεί να σου ταιριάζει μπορεί και όχι. Κάν’ το γιατί χρειάζεται. Είναι πολύ ωραίο που μπαίνουν τον τελευταίο καιρό νέες γυναίκες στον χώρο, γιατί αριθμητικά ήμασταν λιγότερες. Γενικά είναι ωραίο να ασχοληθούν με την κωμωδία και χρειαζόμαστε την οπτική ματιά μιας γυναίκας στην κωμωδία. Όλοι έχουμε διαφορετική οπτική ματιά και πόσο μάλλον τα δύο φύλα. Για μένα πάντως, το χιούμορ δεν έχει φύλο. Μου τη σπάει πολύ στις παραστάσεις όταν λένε «Και τώρα η γυναίκα κωμικός». Δεν λες ποτέ στο νοσοκομείο και λες «Και τώρα η γυναίκα καρδιολόγος». Θέλω να πω ότι είναι μία διάκριση που γίνεται χωρίς λόγος. Για μένα είναι το ίδιο είτε είναι ο κωμικός ή η κωμικός ή το κωμικό, οτιδήποτε.

Είναι ένας χώρος όμως στον οποίο ήταν λίγο πιο έντονος ο σεξισμός, έτσι δεν είναι; Ακόμα κι αυτό το «η γυναίκα κωμικός» που μου είπες, κάτι δείχνει.

Είμαστε λιγότερες, είναι αλήθεια αυτό. Και πιο παλιά, γιατί τα τελευταία χρόνια άρχισε ουσιαστικά να εγκαθιδρύεται η σκηνή του stand up στην Ελλάδα, υπήρχαν και τα πιο στερεοτυπικά κείμενα ότι η γυναίκα αργεί να ετοιμαστεί, ότι η γυναίκα γκρινιάζει. Έπαιρναν όλο αυτό το στερεότυπο και το έλιωναν. Κάτι που σε έκανε να πεις «εντάξει, πάμε όμως λίγο παρακάτω». Εννοείται ότι έχουμε διαφορές, αλλά δεν χρειάζεται μία γυναίκα μία ζωή να αργεί να ετοιμαστεί και να γκρινιάζει, έχει κι άλλες ιδιότητες. Είναι και θέμα οπτικής αλλά αυτά τα πράγματα έχουν πλέον αλλάξει, κι είναι λογικό να ξεκίνησαν έτσι. Κι εμείς σκέψου τώρα που μιλάμε έχουμε ζήσει κι άλλες φάσεις, έχουμε ζήσει δεκαετίες 80 – 90 – 00 που ήσουν στο αεροπλάνο και κάπνιζες. Αλλάζει ο κόσμος, οπότε αλλάζει και η κωμωδία μαζί με τον κόσμο.

Τι είναι αυτό που πιστεύεις ότι σε κάνει ξεχωριστή σε αυτή τη σκηνή; Που κάνει το κοινό να λέει «Θα πάμε στην Ήρα Κατσούδα και θα γελάσουμε γι’ αυτό»;

Επειδή στο stand up δεν έχεις κάποιο ρόλο, δεν υποδύεσαι κάτι όπως στο θέατρο για παράδειγμα. Έχουν την ευκαιρία οι κωμικοί να δείχνουν τον εαυτό τους πάνω στη σκηνή, τις θέσεις τους, με οποιονδήποτε τρόπο. Ακόμα και περσόνα να έχεις, φαίνεται κάπως ποιος είσαι. Φεύγεις από μία παράσταση και λες «Πωπω ο τάδε είναι υποχόνδριος με αυτό, του αρέσουν αυτά», ξέρεις 5 πράγματα γι΄ αυτόν. Οπότε μοιραία κάθε ένας γίνεται μοναδικός κι έχει «ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» απέναντι στους άλλους γιατί προβάλλει τον εαυτό του. Οπότε όταν το κοινό ταυτίζεται με τη δική σου οπτική πάνω στα πράγματα, αμέσως γίνεσαι κάτι μοναδικό για αυτούς.

Άρα το κλειδί για να κάνει κάποιος καριέρα στην κωμωδία είναι να επενδύσει πάνω στη δική του προσωπικότητα;

Ακριβώς, να επενδύσεις πάνω στη δική σου προσωπικότητα, στη δική σου οπτική και να έχεις μία συμπαγή θέση από την αρχή μέχρι το τέλος. Δεν γίνεται για παράδειγμα τη μία να πεις ότι μου αρέσει να δουλεύω και την επόμενη ότι δεν μου αρέσει να δουλεύω. Αυτό δημιουργεί ένα χάσμα εννοιολογικό κι ένα μπέρδεμα στο θεατή. Μπορείς να του το εξηγήσεις, να έχεις πει ότι είσαι πολύ κυκλοθυμικός, ότι ξυπνάς τη μία μέρα και θες να δουλεύεις και την άλλη να μη θέλεις να δουλεύεις. Άρα αυτό δικαιολογείται. Πρέπει να έχεις μία συμπαγή θέση από την αρχή ως το τέλος, να φύγουν και να σε έχουν γνωρίσει.

Info: Για γυναίκα καλή είναι, Κάθε Πέμπτη στις 21:30 στο θέατρο Αλκμήνη. Το δίκτυο: Κυριακή 24/10 – 19:00 στην ΕΡΤ2