Κεφάλαιο “παρατεταμένος θηλασμός”: μέχρι πότε το φυσιολογικό είναι φυσιολογικό;

Τι είναι ο παρατεταμένος θηλασμός;

Ο όρος «παρατεταμένος θηλασμός» αναφέρεται, συνήθως, στα παιδιά που εξακολουθούν να θηλάζουν μετά τον πρώτο χρόνο ζωής.

Τον συναντάμε συχνά; 

Τα τελευταία χρόνια, στη χώρα μας, φαίνεται πως υπάρχει μία στροφή των νέων μητέρων προς τον θηλασμό. Έτσι, παρ’όλο που τα ποσοστά αποκλειστικού θηλασμού απέχουν αρκετά από τους επιθυμητούς στόχους, οι περιπτώσεις νηπίων που εξακολουθούν να θηλάζουν δεν είναι, πλέον, σπάνιες.

Μα, προσφέρει τίποτα το μητρικό γάλα σε ένα νήπιο;

Το μητρικό γάλα δε σταματά ποτέ να περιέχει αναρίθμητα υψηλής βιολογικής αξίας στοιχεία. Προσφέρει στον συνεχώς αναπτυσσόμενο παιδικό οργανισμό πρωτεΐνες, λίπη και σάκχαρα, όχι μόνο απολύτως απαραίτητα, αλλά και άριστα απορροφήσιμα. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η ανοσολογική του σύσταση, καθώς, κατά το δεύτερο χρόνο ζωής, το μητρικό γάλα περιέχει περισσότερα αντισώματα από εκείνο της βρεφικής ηλικίας, γεγονός που ερμηνεύεται από τη μεγαλύτερη έκθεση του παιδιού (που ήδη περπατάει, σκαρφαλώνει, εξερευνά) στο περιβάλλον, άρα και τη μεγαλύτερη ανάγκη του να προστατευτεί από τους μικροοργανισμούς και τις λοιμώξεις που αυτοί προκαλούν.

Υπάρχουν άλλου είδους πλεονεκτήματα;

Ο θηλασμός δεν είναι μόνο τροφή, Είναι εγγύτητα, θαλπωρή, παρηγοριά. Το μικρό παιδί αποζητά συνεχώς την επαφή με τη μητέρα του και ο θηλασμός διευκολύνει στο μέγιστο βαθμό αυτή την επαφή και την αλληλεπίδραση. Και, παρ’όλο που ακούγεται οξύμωρο, όσο είναι απρόσκοπτη η προσκόλληση του παιδιού προς τη μητέρα, κατά τα πρώτα του χρόνια, τόσο σταθερότερη είναι η αυτοπεποίθηση και η ανεξαρτησία του, στη μετέπειτα ζωή του, σύμφωνα με έρευνες.  

123rf

Ποια είναι τα μειονεκτήματα του παρατεταμένου θηλασμού;

Υπάρχει ένα μειονέκτημα και είναι τεράστιο: η αποδοκιμασία του περίγυρου. Η μητέρα που τολμά να εκστομίσει ότι θηλάζει ακόμα το τρίχρονο για παράδειγμα παιδί της δέχεται τα αρνητικά σχόλια κατά ριπάς. Τα σχόλια αυτά ενδέχεται να την επηρεάσουν βαθιά, ειδικά όταν προέρχονται από παιδαγωγούς και επαγγελματίες υγείας. Πρέπει επομένως, να ξεκαθαριστεί απολύτως και κατηγορηματικά ότι ο θηλασμός που συνεχίζεται όσο επιθυμούν μητέρα και παιδί δεν έχει καμία, μα καμία, αρνητική επίδραση στη μετέπειτα σωματική, ψυχική, κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη του παιδιού. Αυτή είναι η σύγχρονη, επιστημονικά τεκμηριωμένη, πραγματικότητα την οποία επιβεβαιώνουν οι σωστά σχεδιασμένες μελέτες και ενστερνίζονται πλήρως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία.

Όμως, μέχρι πότε το φυσιολογικό είναι φυσιολογικό;

Στο ιστορικό άρθρο της «Α time to wean», η ανθρωπολόγος Katherine Dettwyler, μελετώντας διάφορες παραμέτρους σε πολλά είδη θηλαστικών, πρωτευόντων και μη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η φυσιολογική ηλικία αποθηλασμού για τον άνθρωπο κυμαίνεται ανάμεσα στα 2 και τα 7 έτη. Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία συστήνει ως ελάχιστο διάστημα θηλασμού το ένα έτος, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τα δύο έτη. Και οι δύο φορείς τονίζουν πως δεν υπάρχει ανώτατο όριο στη διάρκεια θηλασμού. Εμπειρικά, οι επιστήμονες που ασχολούνται με τον θηλασμό υποστηρίζουν ότι τα περισσότερα παιδιά αποθηλάζουν αυθόρμητα ανάμεσα στα 3 και τα 4 χρόνια ζωής.   

Συμπερασματικά:

Ο θηλασμός του βρέφους και του μικρού παιδιού δε σταματά ποτέ να είναι ευεργετικός. Ο ρόλος της μητέρα είναι να καθοδηγεί με ενσυναίσθηση το παιδί της προς την ανεξαρτησία, σεβόμενη τις ανάγκες του. Ο οικογενειακός και κοινωνικός περίγυρος έχει χρέος να στηρίζει τη δυάδα μητέρας-παιδιού, μακριά από προκαταλήψεις και παρωχημένα στερεότυπα.

* Ευχαριστούμε πολύ την Ελένη Ηρ. Ευσταθίου,

Παιδίατρο-Πιστοποιημένη Σύμβουλο Γαλουχίας IBCLC