ROLE MODELS

Manizha: Ποια είναι η φεμινίστρια εκπρόσωπος της Ρωσίας στη Eurovision 2021 που κάποιοι εύχονται να πεθάνει

Artyom Geodakyan\TASS via Getty Images

H Manizha εκπροσωπεί ό,τι δεν θέλει να διαχειριστεί η Ρωσία. Κατ’ αρχάς, είναι από το Τατζικιστάν -και ως εκ τούτου κατά τους -ξενοφοβικούς- βέρους Ρώσους δεν είναι συμπατριώτισσα τους. Για το κράτος είναι Ρωσίδα -έχει τα σχετικά χαρτιά. “Δεν αποκαλώ μάταια Ρωσίδα τον εαυτό μου. Έχω κάθε δικαίωμα να το κάνω” ενημερώνει. Της έχουν πει πολλάκις πως ακόμα και το όνομα της είναι πολύ μουσουλμανικό για να δουλέψει στην αγορά της Ρωσίας.

Έπειτα, είναι δηλωμένη φεμινίστρια -όρο που κάνουν αγώνα για να αγνοούν μέχρι και σήμερα αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις. Επίσης, μέσω των τραγουδιών της διακωμωδεί ό,τι είναι πρότυπο ομορφιάς στη χώρα, έχει κάνει και καμπάνια κατά της ενδοοικογενειακής βίας (την ονομάζει δημοσίως ‘bullying’) και υπέρ της LGBT κοινότητας -την οποία απέρριψε και με νέα νομοθεσία η κυβέρνηση.

Για όλους αυτούς τους λόγους δέχθηκε ουκ ολίγες απειλές κατά της ζωής της, όταν έγινε εκείνη που θα εκπροσωπήσει το έθνος στο φετινό διαγωνισμό της Eurovision, με τραγούδι που αναδεικνύει τη γυναικεία δύναμη και την ανάγκη που υπάρχει να εξαφανιστούν τα στερεότυπα για το πώς ‘πρέπει’ να είναι η συμπεριφορά και η εμφάνιση των γυναικών. Οι haters την ενοχλούσαν στα social media, αλλά και στο προσωπικό της τηλέφωνο. “Κάθε πρωί ξυπνούσα με το άγχος του τι με περιμένει”.

Μια γυναίκα- μητέρα δυο παιδιών- της έγραψε ότι θα προσευχηθεί στο Θεό να πέσει το αεροπλάνο που θα τη μεταφέρει στο Ρότερνταμ, όπου γίνεται ο διαγωνισμός. Σε τηλεοπτικές εκπομπές παρουσιαστές την απαξίωσαν ως πολίτη και μουσικό. “Από παιδιά ακούμε συμβουλές για το πώς πρέπει να είμαστε, το τι πρέπει να φοράμε κλπ. Όλα αυτά τα στερεότυπα κάνουν τη ζωή μας κακή. Έχω κουραστεί” είπε στο BBC. Σε ό,τι αφορά το μίσος που εξέφρασαν πολλοί προς το πρόσωπο της, εξήγησε πως “μπορεί να μην σου αρέσει η μουσική μου ή το τραγούδι μου, αλλά αν δεν σου αρέσει το γεγονός ότι έχω γεννηθεί στο Τατζικιστάν είναι κάτι που δεν μπορώ να διαχειριστώ εύκολα.

Ήταν δύσκολο να καταλάβω πώς κάποιος μπορεί να σε μισεί τόσο, χωρίς να σε ξέρει”. Της έχουν πει πως αν όντως, πει από τη σκηνή της Eurovision όσα έχει ετοιμάσει για τα στερεότυπα δεν θα ζήσει για πολύ ακόμα στη Ρωσία. Σκέφτηκε ποτέ ότι δεν το χρειάζεται όλο αυτό; “Είμαι άνθρωπος, έχω συναισθήματα και προφανώς έχω επηρεαστεί. Αλλά πλέον έχω και μεγάλη στήριξη. Δεν εννοώ τα media, αλλά ανθρώπους που σκέφτονται σαν και εμένα. Αυτοί με κάνουν να νιώθω πιο δυνατή και αποφασισμένη να βγω στη σκηνή και να κάνω τη δουλειά μου”.

Ας δούμε τώρα, κάποια δεδομένα που αφορούν τη Ρωσία

Στο συγκεκριμένο κομμάτι της γης οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις αποποινικοποιήθηκαν το 1993. Τότε διεγράφησαν και από τη λίστα των ψυχικών διαταραχών. Παρ’ όλα αυτά αποδοκιμάζονται από την πλειοψηφία των πολιτών -με ό,τι συνεπάγεται αυτού- ενώ το 62.5% των ψυχιάτρων που μετείχαν σε έρευνα που έγινε το 2014 απάντησαν πως τις διαχειρίζονται ως ασθένεια. Άλλη του 2019 αποκάλυψε πως μόνο το 2% των ερωτηθέντων είναι διατεθειμένοι να συναναστραφούν με ομοφυλοφιλικά ζευγάρια που μένουν στην ίδια γειτονιά και μόνο το 7% εγκρίνουν/συμφωνούν με τους ομοφυλοφιλικούς γάμους. Σε μια από τις τελευταίες κινήσεις της, η κυβέρνηση πέρασε νόμο εναντίον ‘της προπαγάνδας των gay’.

Στα των δικαιωμάτων των γυναικών, δεν θα έλεγες πως η Ρωσία είναι μεταξύ των χωρών, οι οποίες αντιμετωπίζουν τις γυναίκες ως ανθρώπους και όχι ως μηχανές παραγωγής παιδιών, των οποίων η θέση είναι στο σπίτι -και τα δικαιώματα, πολυτέλεια για λίγες. Την ίδια ώρα, είναι η χώρα με τις περισσότερες γυναίκες σε ηγετικές θέσεις επιχειρήσεων στον κόσμο (σύμφωνα με έρευνα που είχε κάνει το Reuters το 2016). Οι μισθοί τους είναι 20% μικρότεροι από εκείνους ανδρών που έχουν ανάλογες θέσεις.

Η ισότητα να υπάρχει στη θεωρία -και τους νόμους από το 1993-, αλλά όχι και στην πράξη.

Όπως ενημερώνει το Borgen Project στη Ρωσία:

  • Eίναι περισσότερες οι γυναίκες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, από ό,τι οι άνδρες
  • Oι γυναίκες οφείλουν να είναι ευγενικές, ντελικάτες και όμορφες (έρευνα του 2019 είχε αποκαλύψει πως οι άνδρες θεωρούν ως πιο επιθυμητή ποιότητα μιας γυναίκας να είναι καλή νοικοκυρά) και οι άνδρες οι macho της παρέας.
  • Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν απειλές κατά της ασφάλειας τους -και η αστυνομία δεν ασχολείται ιδιαίτερα-, με την ενδοοικογενειακή βία να έχει αποποινικοποιηθεί από το 2017. Προφανώς είναι έντονη. Σπάνια γίνονται καταγγελίες, οι οποίες συνηθέστερα αγνοούνται από τις αρχές. Οι απειροελάχιστες υποθέσεις που φτάνουν στα δικαστήρια, απορρίπτονται.
  • Την κατάσταση κάνει ακόμα χειρότερη το γεγονός ότι πολλές γυναίκες που κακοποιούνται, εξαρτώνται οικονομικά από τους άνδρες τους. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν το 56% των παντρεμένων γυναικών του έθνους -σύμφωνα με το Human Rights House.

Κατά το Associated Press κάθε χρόνο στη Ρωσία πεθαίνουν 12.000 γυναίκες από ενδοοικογενειακή βία.

Στα θετικά ο φεμινισμός είναι ένα κίνημα που αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, ένεκα της αμφιλεγόμενης αποποινικοποίησης της ενδοοικογενειακής βίας. Παρά τις συλλήψεις και τις απειλές, οι ακτιβίστριες και οι οργανισμοί που έχουν δημιουργηθεί επιμένουν να διαδηλώνουν για την ισότητα των φύλων. Και τα social media έχουν κάνει εφικτή την πρόσβαση σε πληροφορίες που απαλλάσσουν το φεμινισμό από την ταμπέλα ‘της δυτικής λέξης που δεν χρειάζεται η ρωσική κοινωνία’.

Manizha: Ποια είναι η γυναίκα που εκπροσωπεί τη Ρωσία στη φετινή Eurovision

Η Manizha Dalerovna Sangin γεννήθηκε στις 8/7 του 1991 στο Dushanbe του Τατζικιστάν. Εκεί εργαζόταν η μητέρα της ως ψυχολόγος και σχεδιάστρια ρούχων και ο πατέρας της ως γιατρός. Ο πατέρας της δεν ήθελε να ασχοληθεί η κόρη του με το τραγούδι, γιατί δεν ήταν καριέρα που ‘ταίριαζε’ σε μια Μουσουλμάνα γυναίκα.

Σημείωσε κάπου εδώ πως η προγιαγιά της είναι μια από τις πρώτες γυναίκες του Τατζικιστάν που έβγαλαν τη μαντήλα και έγιναν αυτάρκεις, κάνοντας καριέρες. Ως αντίποινα, οι αρχές απομάκρυναν τα παιδιά της από τη φροντίδα της. Κατάφερε να τα πάρει πίσω λίγο αργότερα. Η γυναίκα αυτή ήταν και η πρώτη που συνέστησε στην εγγονή της να ασχοληθεί με τη μουσική. Η Manizha υιοθέτησε το όνομα της (Sangin) για να την τιμήσει. Ο παππούς της, από τη μεριά της μητέρας της ήταν δημοσιογράφος και συγγραφέας που έχει το δικό του άγαλμα στην πόλη Khujand.

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, το 1994 η οικογένεια έφυγε από το Τατζικιστάν για τη Μόσχα. Οι γονείς της πήραν διαζύγιο και η Manizha άρχισε τις σπουδές της στη μουσική. Άρχισε και μαθήματα φωνητικής. Παράλληλα με όλα αυτά σπούδασε και ψυχολογία.

Το 2003, σε ηλικία 12 χρόνων άρχισε τις εμφανίσεις σε σκηνές, σε παιδικούς διαγωνισμούς. Κέρδισε αρκετά βραβεία και ηχογράφησε ένα μεγάλο αριθμό τραγουδιών στα ρωσικά και στη μητρική της γλώσσα. Συνέχισε τις διακρίσεις, έγινε μέλος γκρουπ με το οποίο εμφανίστηκε σε διάφορα φεστιβάλ, πριν εγκαταλείψει λόγω ‘δημιουργικών διαφορών’. “Είχα νιώσει πως με έχουν βάλει σε μια κατηγορία και ότι είχαν κρίνει πως για πάντα πρέπει να ερμηνεύω pop”. Εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο όπου ασχολήθηκε με τηλεοπτικό project και μελέτησε την γκόσπελ μουσική, για την οποία έφτασε έως τη Νέα Υόρκη. Το 2015 επέστρεψε στη Μόσχα για να ξεκινήσει από το μηδέν. Το 2016 ήταν έτοιμη να ασχοληθεί ξανά με τη μουσική της καριέρα. Το έκανε ποστάροντας videos 15 δευτερολέπτων στο λογαριασμό της στο Instagram, με υλικό που της άνηκε στο 100%. Απέκτησε το δικό της fandom που τη στήριξε και στην κοινωνική της δράση. Δηλαδή, στα posts που είχαν κοινωνικά μηνύματα.

Το 2017 ήταν έτοιμη η πρώτη προσωπική της δουλειά. Είχε τίτλο ‘Manuscript’. Τα τραγούδια είχαν στοιχεία hip hop, funk, ρωσική φολκ. Δεν έκανε διακρίσεις. Ταίριαξε ό,τι της άρεσε. “Χρειαζόμουν χρόνο, λάθη, κακά τραγούδια, καλό και κακό κοινό για να δημιουργήσω κάτι που θα με εξέφραζε. Το 2017 ένιωσα έτοιμη να πω δυνατά το όνομα μου”. Έκτοτε κυκλοφορούσε κάτι κάθε χρόνο και το Μάρτιο του 2021 νίκησε (με το 39.7% των ψήφων του κοινού) στον τελικό του διαγωνισμού για το τραγούδι που θα εκπροσωπούσε τη χώρα στη Eurovision. Ο τίτλος είναι ‘Russian Woman’. Μιλάει για όσα έχει ζήσει: τις απαιτήσεις να χάσει κιλά, την ερώτηση ‘γιατί δεν έχεις κάνει παιδιά;’ ενώ είναι 30 χρόνων. “Για όσα δημιουργούν τραύματα”.

Στο Ρότερνταμ εμφανίστηκε με φόρεμα φτιαγμένο από κομμάτια φορεμάτων γυναικών από όλη τη Ρωσία. Από κάτω φορούσε τη φόρμα της εργατικής τάξης, την οποία έφτιαξε η μητέρα της -η οποία μετά την προσφυγιά έκανε τέσσερις διαφορετικές δουλειές για να μεγαλώσει την κόρη της. “Ήταν εκείνη που με ενέπνευσε να ασχοληθώ με κοινωνικά ζητήματα. Είναι η παραγωγός μου και η κόουτς μου”.

Η μητέρα της πούλησε το διαμέρισμα στο οποίο έμενε για να βοηθήσει την κόρη της να φτιάξει app (Silsila) μέσω του οποίου θα μπορούν να εκπέμπουν SOS τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Η Manizha έγραψε και σχετικό τραγούδι. Ο τίτλος είναι ‘Mama’.

Οι haters δεν σταμάτησαν ποτέ το έργο τους. Εκείνη εξήγησε μέσω της Guardian πως “δεν θα επιτρέψω στον εαυτό μου να διαλυθώ. Αν το κάνω αυτό τώρα εξαιτίας τους, θα είναι σαν να αποδεικνύω πως υπάρχουν αλήθειες σε αυτά που λένε. Ξέρω πως οι νέες κοπέλες περιμένουν να δουν αν θα λυγίσω. Έχω ένα συγκεκριμένο μήνυμα για αυτές και θα το ‘κουβαλήσω’ έως το τέλος.

Αυτό που θέλω από την τέχνη μου, από τα τραγούδια και τους στίχους μου είναι να οδηγήσουν σε νόμους που θα προστατεύουν τις γυναίκες και τα παιδιά από την ενδοοικογενειακή βία. Είμαι αισιόδοξη. Υπάρχουν επίπεδα. Υπήρχε εποχή που δεν μπορούσες να βγεις έξω από το σπίτι, εξαιτίας των skinheads, της Ku Klux Klan. Φαινόμενα που πια έχουν ελαχιστοποιηθεί. Θα συνεχίσουμε επίπεδο προς επίπεδο”.