ROLE MODELS

Maryna Viazovska: Η Ουκρανή που πήρε το «Νόμπελ των Μαθηματικών» σε καιρό πολέμου

@2022 EPFL/Fred Merz/AP Images

Η Ουκρανή μαθημαντικός Maryna Viazovska κατάφερε κάτι πολύ σημαντικό. Έγινε η δεύτερη μόλις γυναίκα που βραβεύτηκε με το Fields Medal, ίσως το υψηλότερο βραβείο στα μαθηματικά, που συχνά αποκαλείται «Νόμπελ των Μαθηματικών» για να γίνει κατανοητό ακριβώς το πόσο υψηλή τιμή είναι να το λάβει κανείς. Επιπλέον, η Maryna Viazovska κατάφερε να κερδίσει το πολυτιμο βραβείο, όσο η πατρίδα της, η Ουκρανία βρίσκεται σε πόλεμο. Η Maryna Viazovska μπορεί να διαμένει στην Ελβετία, καθώς διδάσκει στο Swiss Federal Institute of Technology που βρίσκεται στη Λοζάνη, αλλά η γεννέτειρα της είναι το Κίεβο και η ζωή της άλλαξε για πάντα με τον πόλεμο.

Η Maryna Viazovska παρέλαβε το «Νόμπελ των Μαθηματικών» την Τρίτη 5 Ιουλίου, όπως και τρεις ακόμα συνάδελφοί της, ο June Huh, ο James Maynard και ο Hugo Duminil-Copin. Το Fields Medal απονέμεται κάθε 4 χρόνια σε 4 μαθηματικούς κάτω των 40 ετών. Σε ό,τι αφορά την Ουκρανή μαθηματικό, που διδάσκει θεωρία των αριθμών, βραβεύτηκε για την έρευνά της σε γεωμετρικά προβλήματα.

Στα 37 της χρόνια η Maryna Viazocska δήλωσε ότι νιώθει μεγάλη τιμή για το βραβείο αυτό, για τη δουλειά της στον τομέα του sphere packing. Εγώ θα στο πω αλλά μαθηματικός δεν είμαι, οπότε ελπίζω εσύ να καταλάβεις περισσότερα: Η 37χρονη για 13 χρόνια έψαχνε τον τρόπο να χωρέσει όσες περισσότερες πανομοιότυπες σφαίρες γίνεται σε χώρους 8 διαστάσεων. Αργότερα δε κατάφερε μαζί με συνεργάτες της να βρει το πυκνότερο sphere packing και σε χώρους 24ων διαστάσεων.

Η βράβευση αρχικά ήταν να γίνει στην Αγία Πετρούπολη, ωστόσο με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μεταφέρθηκε στο Ελσίνκι. Αυτή η εισβολή δεν άλλαξε μόνο το πρόγραμμά της ως προς τη βράβευσή της αλλά και όλη τη ζωή της δεύτερης γυναίκας στον κόσμο που βραβεύτηκε με το λεγόμενο «Νόμπελ των Μαθηματικών», το Fields Medal.

«Η ζωή μου άλλαξε για πάντα. Δεν μπορούσα να σκεφτώ τίποτα άλλο, ούτε τα μαθηματικά», είπε παραλαμβάνοντας το βραβείο της η Maryna Viazovska σύμφωνα με το phys.org, καθώς οι γονείς της και οι αδερφές της βρίσκονταν στο Κίεβο κατά την έναρξη του πολέμου. Οι αδερφές της και τα ανίψια της έφυγαν από το Κίεβο κάποια στιγμή και μπόρεσαν να επανενωθούν μαζί της στην Ελβετία.

Ήταν η αγάπη της για τα μαθηματικά και το γεγονός ότι συνέχισε να διδάσκει τους φοιτητές της που τη βοήθησε «να ξεχάσω τον φόβο και τον πόνο μέσα μου», όπως είπε η ίδια. Κατά την ομιλία της έκανε μία ιδιαίτερη αναφορά στην 21 ετών μαθηματικό, Yulia Zdanovska, που έχασε τη ζωή της από βομβαρδισμό στο Χάρκοβο τον Μάρτιο. «Ήταν γεμάτη φως και το μεγάλο της όνειρο ήταν να διδάξει Μαθηματικά στα παιδιά της Ουκρανίας. Όταν νέοι άνθρωποι πεθαίνουν σκέφτσαι “Ποιο το νόημα να διδάσκω αν οι νέοι, ταλαντούχοι άνθρωποι, χάνονται στον απαίσιο αυτό πόλεμο;”», σημείωσε.

Το μυαλό της είναι τόσο κοφτερό που εντυπωσιάζει τους συναδέλφους της σε όλο τον κόσμο. Οι ανακαλύψεις της είναι σημαντικές. Αλλά η καρδιά της παραμένει στο Κίεβο και στην ειρήνη που ελπίζει να επιστρέψει στην χώρα της. «Αυτό που μου αρέσει πιο πολύ στο Κίεβο είναι τα πράσινα πάρκα, τα ήρεμα σημεία και οι αρχαίες εκκλησίες. Καταλαβαίνω τώρα ότι θα φέρει σημάδια του πολέμου κι αυτή είναι μία τρομακτική σκέψη. Αλλά το Κίεβο είναι μία από τις αιώνιες πόλεις. Μία μέρα σύντομα, ελπίζω να επιστρέψω εκεί», σημείωσε η Maryna Viazovska.

Η πρώτη γυναίκα που βραβεύτηκε με το Fields Medal ήταν η Mayam Mirzakhani, η Ιρανή μαθηματικός που πέθανε από καρκίνο του μαστού το 2017 τρεις μόνο μήνες αφού είχε παραλάβει το λεγόμενο και «Νομπελ των Μαθηματικών».