Οι γυναίκες θριάμβευσαν στο τέλος του Φεστιβάλ Βενετίας
- 13 ΣΕΠ 2021
Σε μια χρονιά που είδε τις ταινίες γυναικών δημιουργών λιγότερες από την περσινή διοργάνωση (από τις 8 πέσαμε στις 5), το Φεστιβάλ Βενετίας απένειμε και πάλι την ύψιστη τιμή του σε μια ανερχόμενη σκηνοθέτη. Πέρσι ήταν η Chloe Zhao με το “Nomadland” που κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι, ξεκινώντας εκεί τη διαδρομή της ταινίας προς τον θρίαμβο των Όσκαρ. Φέτος, για πρώτη φορά στις σχεδόν 8 δεκαετίες ζωής του θεσμού, σημειώθηκε διαδοχική νίκη για γυναίκα σκηνοθέτη.
Μεγάλη νικήτρια του Φεστιβάλ Βενετίας, φέτος, ήταν η Audrey Diwan με τη δραματική ταινία αγωνία “L’Evenement”, που αφορά την απεγνωσμένη προσπάθεια μιας φοιτήτριας στη Γαλλία του 1963 να προχωρήσει σε έκτρωση, κάτι που τότε ήταν παράνομο. Η κοπέλα συναντά διαρκώς εμπόδια και αδιέξοδα καθώς ο χρόνος κυλά εναντίον της.
Πρόκειται για μια συγκλονιστική, καθηλωτική ταινία γυρισμένη περισσότερο σαν ψυχολογικό, κλειστοφοβικό θρίλερ παρά ως συμβατικό δράμα εποχής, ανάγοντας την αγωνία της ηρωίδας σε κάτι το παγκόσμιο και διαχρονικό- εξάλλου, όπως οι πρόσφατες εξελίξεις στο Τέξας μας θυμίζουν, κανένα κερδισμένο δικαίωμα δεν παραμένει δυστυχώς αυτονόητο αν δεν παλεύουμε για την περιφρούρησή του.
Η Diwan είναι η έκτη γυναίκα που κερδίζει το Χρυσό Λιοντάρι στην ιστορία της Βενετίας, μετά τις Margarethe von Trotta (1981), Agnes Varda (1985), Mira Nair (2001), Sofia Coppola (2010) και φυσικά Chloe Zhao (2020), η οποία σημειωτέον ήταν μέλος της φετινής κριτικής επιτροπής. Μάλιστα, αξίζει να θυμίσουμε πως η νίκη της Diwan, «ομόφωνη» κατά τον πρόεδρο της επιτροπής Bong Joon-ho, ήρθε σε μια χρονιά που και στις Κάννες το Χρυσό Φοίνικα κέρδισε ανερχόμενη γυναίκα σκηνοθέτης από τη Γαλλία, η Julia Ducournau με το πολυσυζητημένο “Titane”.
Κοιτάζοντας στα υπόλοιπα βραβεία θα βρούμε κι άλλες σημαντικές διακρίσεις για τις λιγοστές γυναίκες δημιουργούς του Διαγωνιστικού. Εκτός της Diwan, βραβεύτηκαν άλλες 2 εκ των 5 συνολικά, και μάλιστα εκ διαμέτρου αντίθετες ως προς το σκηνοθετικό μέγεθός τους.
Από τη μία, η υπέροχη ηθοποιός Maggie Gyllenhaal που πραγματοποίησε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με το “Lost Daughter”, μια γυρισμένη στις Σπέτσες διασκευή βιβλίου της Elena Ferrante. Η ταινία ακολουθεί μια γυναίκα, ερμηνευμένη μνημειωδώς από την Olivia Colman, που κατά τη διάρκεια των διακοπών της έρχεται κοντά με τους περίεργους χαρακτήρες του νησιού, καθώς διάφορα περιστατικά την οδηγούν σε μια διαδρομή μέσα στις αναμνήσεις της, οι οποίες αποκαλύπτουν το ραγισμένο, συναρπαστικό της προφίλ. Είναι μια θαρραλέα προσέγγιση πάνω στην ιδέα της μητρότητας, που τιμήθηκε στη Βενετία με βραβείο Σεναρίου και θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες την ερχόμενη σεζόν.
Αντιθέτως με την Gyllenhaal που πραγματοποιεί το πρώτο της βήμα, η Jane Campion δεν είναι απλά βετεράνος, αλλά και μια από τις πλέον θρυλικές δημιουργούς του σύγχρονου σινεμά. Η πρώτη γυναίκα που κέρδισε Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, επιστρέφει στο σινεμά μετά από 12 χρόνια (έχοντας γυρίσει στο ενδιάμεσο δύο σεζόν του “Top of the Lake”) και κερδίζει το βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Βενετίας.
Το “Power of the Dog”, που θα δούμε φέτος στο Netflix, μας ταξιδεύει στη Μοντάνα των 1920ς και την άφιξη σε μια φάρμα της νέας συζύγου του αδερφού του αφεντικού, ο οποίος αντιδρά επιθετικά σε σημείο απόλυτης εχθρικότητας. Μια μεθοδική ματιά πάνω στην καταπίεση και την τοξικότητα, με τους Benedict Cumberbatch και Kirsten Dunst ήδη να μοιάζουν φαβορί για οσκαρικές υποψηφιότητες.
Οι άλλες δύο ταινίες του Διαγωνιστικού με γυναίκες σκηνοθέτες ήταν επίσης από τις πιο αξιοσημείωτες που είδαμε στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας, όμως φυσικά δε μπορούν να είναι όλοι κερδισμένοι. Είναι όμως περιπτώσεις σινεμά που επίσης έχει σαφή αίσθηση ταυτότητας.
Στο “Mona Lisa and the Blood Moon” της Ana Lily Amirpour (το “Bad Batch” της με Jason Momoa και Suki Waterhouse είναι στο Netflix), μια νεαρή κοπέλα με μυστηριώδεις δυνάμεις αποδρά από ψυχιατρείο θέλοντας απλώς να ζήσει τη ζωή της με την ησυχία της, κοντά σε ανθρώπους που την καταλαβαίνουν, όμως ο κόσμος δε λέει να την αφήσει στην ησυχία της, κι έτσι παρακολουθούμε ένα ανθρωποκυνηγητό στη Νέα Ορλεάνη. Παίζει κι η Kate Hudson σε κεντρικό ρόλο.
Τέλος, η Natasha Merkulova συν-σκηνοθετεί (μαζί με τον Aleksey Chupov) το σκληρό πολιτικό παραμύθι “Captain Volkonogov Escaped”, για έναν βασανιστή που αποδρά από το καθεστώς και αναζητά τους συγγενείς των νεκρών κρατουμένων, για να τους πει την αλήθεια κι ελπίζοντας πως έστω ένας θα τον συγχωρέσει. Μόνο τότε η ψυχή του θα πάει στον Παράδεισο. Σκληρό, όμορφο, κάτι ανάμεσα σε δοξασία και πολιτική αλληγορία, το φιλμ στοχεύει καθαρά σε φεστιβαλικό κοινό, όμως είναι από τα πιο όμορφα που είδαμε.
Αν υπάρχει κάποιο συμπέρασμα από τα παραπάνω είναι πως δεν υπάρχουν πια δικαιολογίες για χαμηλή εκπροσώπηση. Κι αυτό αντικατοπτρίζεται τόσο στο συνολικό επίπεδο, αλλά και τις διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες, που είδαμε να γυρίζουν γυναίκες δημιουργοί στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας, αλλά και -τελικά- από τα ίδια του τα βραβεία. Συνεχίζοντας έτσι μια ιστορική χρονιά, κατά την οποία τα μεγάλα Όσκαρ, καθώς και τα μεγάλα βραβεία σε Κάννες, Βενετία και Σάντανς, πήγαν όλα σε γυναίκες.