Όταν η άνοια γίνεται viral: Η Ειρήνη Παπαργυροπούλου είναι ο λόγος που κλαίμε στο TikTok
- 18 ΜΑΡ 2025
Χρειάστηκε να δω μόνο ένα βίντεο στα social media για να νιώσω πως κάποια στιγμή θέλω να μιλήσω με αυτήν την κοπέλα. Ο αλγόριθμος έπαιξε κι αυτός τον ρόλο του. Μια νέα γυναίκα, σχεδόν συνομήλική μου –όπως υπέθετα, και τελικά δεν έπεσα έξω–, που εργάζεται πάνω σε αυτό που αγαπάει. Και το κάνει με τόση αφοσίωση, με τόση αγάπη, που πραγματικά αποτελεί μια ζωντανή αντανάκλαση του τι σημαίνει να ασκείς ένα λειτούργημα. Το λειτούργημα του φροντιστή. Ένα λειτούργημα που έχει ταυτιστεί, μέσα από τη δουλειά της, με το προφίλ της Ειρήνης Παπαργυροπούλου στο TikTok. Και όσο περισσότερο έβλεπα το έργο της, τόσο περισσότερο κέρδιζε τον σεβασμό μου και με συγκινούσε και με έκανε να κλαίω για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.
Μεγαλώνοντας κυριολεκτικά από μηνών με τους παππούδες μου, σε ένα περιβάλλον αγνής και απεριόριστης αγάπης, πάντα με άγγιζαν οι ηλικιωμένοι. Ιστορίες ανθρώπων που κατέληξαν για διάφορους λόγους σε οίκους ευγηρίας και ενδεχομένως δεν έλαβαν την αγάπη που έδωσαν, δυσάρεστες ειδήσεις που αφορούν την κακοποίηση ή την παραμέλησή τους. Με όλα αυτά στο μυαλό ήταν κάπως αδύνατο να μη νιώσω μια βαθιά σύνδεση με την Ειρήνη Παπαργυροπούλου και το έργο της. Τη βοήθεια και τη στήριξη που προσφέρει σε ηλικιωμένους -και μέρος της οποίας μοιράζεται στο TikTok. Και ταυτόχρονα μια ανεξήγητη ικανοποίηση. Γιατί μέσα σε έναν κόσμο που συχνά μοιάζει σκληρός και αδιάφορος, εκείνη είναι μια υπενθύμιση πως η ελπίδα και η ανθρωπιά υπάρχουν ακόμα.
Η Ειρήνη Παπαργυροπούλου που μας κάνει να πατάμε τα κλάματα και ταυτόχρονα να εκτιμάμε κάποια πράγματα παραπάνω, λοιπόν, είναι 26 ετών και εργάζεται ως ψυχολόγος στη Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων Λεώνια, στο Ίλιον Αττικής. Πήρε το πτυχίο της από το Τμήμα Ψυχολογίας το ΕΚΠΑ. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο αντικείμενο της Κλινικής Ψυχικής Υγείας του Τμήματος Ιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε διάφορους τομείς της ψυχικής υγείας ενώ έχει κάνει εθελοντισμό σε Κέντρο Ημέρας Εφήβων. Τη δεδομένη στιγμή, εκπαιδεύεται στην Συστημική Προσέγγιση στην Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται ως ψυχολόγος σε Κέντρο Ειδικών Θεραπειών. Η Ειρήνη Παπαργυροπούλου, είναι μια γυναίκα που αξίζει να γνωρίσεις. Έξω από το περιβάλλον του TikTok -και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φροντιστή.
Μπορεί το TikTok να γιατρέψει την άνοια; Όχι, αλλά η Ειρήνη Παπαργυροπούλου φωτίζει τη ζωή των ηλικιωμένων. Και τη δική μας
– Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη φροντίδα ηλικιωμένων και ανθρώπων με άνοια;
Να σου πω την αλήθεια, αυτό που ήθελα στο ξεκίνημα ήταν να βρεθώ σε μια δομή, σε έναν χώρο που θα φιλοξενούσε άτομα τα οποία να μπορώ να υποστηρίξω ψυχικά όπως μπορώ. Και πιο αργά στην πορεία μου να εργαστώ ατομικά και ψυχοθεραπευτικά. Και έτσι και έγινε! Είχα μέχρι τότε γνωρίσει το γήρας από την βέλτιστη πλευρά του (έχω γιαγιά και παππού στην Ικαρία, καταλαβαίνετε!) και με ενδιέφερε να το δω και από την πιο ευαίσθητη, την πιο αδικημένη.
– Ποιες είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες της δουλειάς σου;
Η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα, δουλεύοντας με αυτούς τους ανθρώπους καθημερινά, είναι το αίσθημα της ματαιότητας που βιώνουν. Νιώθουν ότι τίποτα δεν αλλάζει, ότι είναι πολύ αργά, ότι δεν θέλουν να ζουν άλλο. Και είναι πραγματικά επίπονο. Όμως όταν βλέπουν, μέσω των δραστηριοτήτων που κάνουμε παρέα, αλλά και μέσα από τις συζητήσεις μας, ότι το κίνητρο είναι πραγματικά μέσα μας και αυτό είναι που μας παρακινεί να θέλουμε να ξυπνάμε το πρωί και να κάνουμε την κάθε μέρα που περνάει να αξίζει έστω και λίγο, ανταμείβομαι. Ακόμη και στα άτομα που νοσούν από Αλτσχάιμερ ή άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπου δυστυχώς η έκπτωση της νοητικής λειτουργίας θεωρείται μη αναστρέψιμη, η χαρά που σχηματίζεται στα πρόσωπα τους και η προσπάθεια που καταβάλλουν για να συγκεντρωθούν και να ολοκληρώσουν μια δραστηριότητα, είναι για μένα ανεκτίμητες.
– Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη στιγμή που έχεις ζήσει στη δουλειά σου και που σε έχει σημαδέψει;
Δεν είναι λίγες οι στιγμές που έχω αισθανθεί ότι είναι σταθμοί στην πορεία μου στον χώρο της ψυχικής υγείας. Αν πρέπει να ανακαλέσω μία, θυμάμαι ήταν μια κυρία τον πρώτο καιρό που απασχολούμουν στη μονάδα, νοητικά διαυγής με παθολογικά προβλήματα, την οποία πάντα επισκεπτόμουν στο δωμάτιο και κουβεντιάζαμε εκεί, πλάι στο κρεβάτι της. Είχε επιδεινωθεί κάπως η υγεία της το καλοκαίρι, την περίοδο που θα έπαιρνα άδεια για διακοπές, και είχα την έγνοια της. Όταν επέστρεψα, ήταν ευτυχώς εκεί, στην ίδια κατάσταση ακόμη.
«Είναι σημαντικό να εκτιμάμε κάθε μικρή στιγμή, να λέμε και να δείχνουμε την αγάπη μας με κάθε ευκαιρία, γιατί ίσως μια μέρα να μην προλάβουμε να πούμε αντίο, σ’ ευχαριστώ, σ’ αγαπώ».
– Φαντάζομαι ότι η συναισθηματική φόρτιση είναι μεγάλη. Πώς διαχειρίζεσαι την ισορροπία μεταξύ δουλειάς και συναισθήματος;
Η δουλειά μου είναι ένα roller coaster συναισθημάτων! Έτσι το αναπαριστώ κι εγώ πραγματικά κάθε μέρα. Νιώθω ευγνώμων που μπορώ, αυτό που κάνω επαγγελματικά για βιοποριστικούς σκοπούς, να είναι ταυτόχρονα χρώμα στη δική μου ζωή, δόσεις ανιδιοτελούς και αγνής αγάπης, μαθήματα ζωής και σοφία εμπειριών, παραδείγματα δύναμης (αν σκεφτείς πόσα έχουν ζήσει αυτοί οι άνθρωποι: φτώχεια, παγκόσμιους, εμφύλιους πολέμους, προξενιά, ελλιπή δικαιώματα, καταπίεση και χίλια δυο άλλα). Σε γενικές γραμμές, διαχειρίζομαι ομαλά το όριο μεταξύ εργασίας και συναισθήματος, αλλά υπάρχουν ορισμένες φορές που μπορεί να αποβεί αρκετά δύσκολο, είτε λόγω της νοητικής έκπτωσης που προχωρά, είτε από την άμεση επαφή με καταθλιπτικά συμπτώματα ή καταληκτικές νόσους.
– Τι σε έκανε να μοιράζεσαι τη δουλειά σου στo TikTok; Περίμενες την απήχηση που έχεις σήμερα;
Δεν το περίμενα! Αναρτούσα από καιρό βιντεάκια στον προσωπικό μου λογαριασμό στο TikTok για πλάκα. Και από την προσωπική μου ζωή και από τη ΜΦΗ. Μια μέρα κάναμε μια δραστηριότητα συναισθηματικής αγωγής μαζί με μια ένοικο που νοσεί από άνοια, την αγαπημένη κυρία Μαρία, η οποία έβρισκε την άσκηση πολύ ενδιαφέρουσα και προσπαθούσε πολύ να είναι αποδοτική. Και είπα, αυτό πρέπει να το δει κι άλλος κόσμος!
«Τη θέληση για ζωή, για βελτίωση, το να μην τα παρατάς όσο κι αν η μνήμη σου σε προδίδει, το κίνητρο, την αγάπη που απλόχερα χαρίζει ένας άνθρωπος που αισθάνεται ότι νοιάζεσαι γι’ αυτόν».
Και στέκεσαι πλάι του να τον υποστηρίζεις βήμα βήμα, ακόμα και «στα πιο απλά».
– Και οι ηλικιωμένοι; Πώς αντιδρούν όταν συμμετέχουν στα βίντεο στο TikTok;
Α τους αρέσει! Πολλοί ενθουσιάζονται με την ιδέα του να βλέπουν τον εαυτό τους να καθρεφτίζεται στην οθόνη ενός κινητού, γιατί δεν το έχουν συνηθίσει. Άλλοι σπεύδουν να χαιρετήσουν και να στείλουν φιλιά σε συγγενείς τους, γιατί ξέρουν ότι πιθανώς θα το δουν αν αναρτηθεί.
Στην κυρία Μαρία πάντα τρέχω κοντά της για να της διαβάσω όλα αυτά τα όμορφα μηνύματα, ευχές και σχόλια που λαμβάνει μέσω του υλικού που αναρτώ. Και πάντα η απόκριση της είναι ένα πλατύ, συγκινημένο χαμόγελο και μια ευχή “να είναι πάντα όλος ο κόσμος καλά, υγιής και χαρούμενος”».
– Πώς είναι το συναίσθημα του να βλέπεις την πρόοδο (ή την επιδείνωση) των ηλικιωμένων με τους οποίους δουλεύεις;
Καλά, όταν παρατηρώ βελτίωση στην ψυχική κατάσταση και τη θέαση των πραγμάτων από τους ηλικιωμένους, ειλικρινά συγκινούμαι. Είναι αυτό ακριβώς που προσπαθώ να τους «πω» με τον τρόπο μου από την πρώτη κιόλας στιγμή που τους συναναστρέφομαι και πιστεύουν πως όλα είναι μάταια.
«Η ζωή δεν τελειώνει αν πατήσεις τα 70, τα 80, αν αρχίσεις να ξεχνάς, αν πέσεις κάτω, αν χειρουργηθείς, αν οι οικείοι σου δεν δύνανται να αναλάβουν την πλήρη φροντίδα σου στο σπίτι».
Η λύπη μου από την επιδείνωση που βλέπω όταν δυστυχώς εξελίσσεται η νόσος, είναι εξίσου έντονη. Θέλω να τους κρατώ σε εγρήγορση για όσο πάει, για όσο μπορούν, και να τους εμφυσώ το κίνητρο να μην αφήνονται, ότι και αν συμβεί.
«Η άνοια δεν είναι απλώς να ξεχνάς»
– Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον που φροντίζει έναν άνθρωπο με άνοια στο σπίτι;
Υ-πο-μο-νή. Χρειάζεται υπομονή· ηρεμία. Ο ανοϊκός ασθενής δεν φέρει ευθύνη για την κατάσταση του. Δεν αρέσκεται στη νέα τάξη πραγμάτων, υποφέρει πιο πολύ απ’ όσο νομίζουμε. Ιδίως στο στάδιο όπου υπάρχει, όπως λέμε, «εναισθησία» στην νοητική έκπτωση, όταν δηλαδή αντιλαμβάνεται ο ηλικιωμένος πως η μνήμη, η προσοχή ή κάποια άλλη νοητική λειτουργία του εξασθενεί, κρίνεται απαραίτητο ο φροντιστής του να παραμένει υποστηρικτικός, μη επικριτικός, υπομονετικός, κατανοητικός και ψύχραιμος. Ζεστασιά στον τόνο της φωνής, χαμόγελο, ευαισθησία στην νόσο και στον άνθρωπο που την «φιλοξενεί» και διάθεση να επαναλαμβάνει ενίοτε, ξανά και ξανά, ορισμένα πράγματα.
Να μην εκπλήσσεται αν το ηλικιωμένο άτομο αστοχεί σε κάτι «προφανές», να μην αμφισβητεί, να μη διορθώνει τη μνήμη του, καθώς αυτό μόνο παραπάνω σύγχυση μπορεί να φέρει. Εάν είναι απαραίτητο, λόγω του μεγάλου συναισθηματικού φορτίου που επιβαρύνει τους φροντιστές των ανθρώπων αυτών, είτε προέρχονται από τον συγγενικό κύκλο του ασθενούς είτε όχι, προτείνω να υποστηρίζονται ψυχολογικά, παράλληλα με το έργο που προσφέρουν.
– Εσύ τι έχεις μάθει για τη ζωή από τη συναναστροφή σου με τους ηλικιωμένους;
Και τι δεν έχω μάθει! Από συνταγές της πιο καταπληκτικής παντζαροσαλάτας, μέχρι το ότι πραγματικά τίποτα, μα τίποτα. Δεν μπορεί να σταματήσει έναν άνθρωπο από το να διψά για ζωή, «ζωντανή ζωή», ακόμη κι αν ο χρόνος και οι ασθένειες τον οδηγούν προς τον αντίθετο δρόμο.
– Με όλα όσα συζητήσαμε παραπάνω, τι θα ήθελες να γνωρίζει ο κόσμος για τη φροντίδα των ηλικιωμένων που πάσχουν από άνοια;
Θα ήθελα πολύ ο κόσμος να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί λίγο πιο πολύ, λίγο πιο σωστά, σχετικά με την άνοια, τις διάφορες μορφές της, την νόσο Αλτσχάιμερ, την νόσο Πάρκινσον κ.ο.κ.
«Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι άνοια σημαίνει μόνο να “ξεχνάς” ή να μην αναγνωρίζεις γνωστά σου πρόσωπα, όμως είναι κάτι πολύ πιο περίπλοκο από αυτό».
Η άνοια συνοδεύεται από αισθήματα μοναξιάς, κατωτερότητας, ανικανότητας, ματαιότητας, έλλειψη κινήτρου, θυμό, θλίψη, πένθος για την πρότερη κατάσταση, για τον εαυτό που «χάνεται». Θα ήθελα λοιπόν, ο κόσμος να γνωρίζει ότι οι άνθρωποι αυτοί κάνουν το καλύτερο που μπορούν και το μοναδικό πράγμα που ποτέ δεν θέλουν είναι να επιβαρύνουν τους φροντιστές και την οικογένειά τους.
– Ειρήνη Παπαργυροπούλου, εκτός του TikTok κόσμου, στον πραγματικό, αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στη νοοτροπία της κοινωνίας απέναντι στους ηλικιωμένους, τι θα ήταν αυτό;
Θα ήθελα όλοι να βλέπουμε τους ηλικιωμένους σαν το παράδειγμα μας. Σαν άτομα άξια σεβασμού. Έχουν φτάσει στο σημείο αυτό περνώντας από συνθήκες που ενδεχομένως δεν έτυχε να βιώσουμε εμείς, και τώρα καλούνται να αντιμετωπίσουν καταστάσεις που δύσκολα φανταζόμαστε πόσο επώδυνες μπορεί να είναι: απώλεια συντρόφων, αδελφών, φίλων, χρονικό και χωρικό αποπροσανατολισμό, αδυναμία ενασχόλησης με τα παλαιότερα ενδιαφέροντα, μοναξιά, πολυεπίπεδη ευαλωτότητα.
«Να τους ακούμε, να τους συμπονούμε, να τους αγαπάμε, να τους κατανοούμε, να τους συγχωρούμε, να παίζουμε μαζί τους, να τους δίνουμε όσο χώρο και χρόνο χρειάζονται. Γιατί τους το οφείλουμε. Γιατί το αξίζουν».
