Πες τις με το όνομά τους: Οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα το 2022

Το «κρυφτούλι» γύρω από τις γυναικοκτονίες

Ο όρος γυναικοκτονία (femicide) χρησιμοποιήθηκε στην Αγγλία το 1801 για να περιγράψει το φόνο μίας γυναίκας. Το 1848 μπήκε στο νομικό λεξικό Wharton. Το 1976 η φεμινίστρια και ακτιβίστρια κοινωνιολόγος Diana Russell, δημοσίευσε τον όρο στο Crimes Against Women Tribunal. Ο όρος είναι λοιπόν υπαρκτός εδώ και καιρό, ωστόσο έφτασε καθυστερημένα στην ελληνική γλώσσα. Το «κρυφτούλι» γύρω από το αν μια γυναικοκτονία είναι ανθρωποκτονία και άναρχες κραυγές «δηλαδή οι γυναίκες δεν είναι άνθρωποι;» απλώς παραγνωρίζουν τη σημασία του προβλήματος, που ο όρος επιχειρεί να περιγράψει. Αν και παλιός ωστόσο, είναι ένας όρος χρήσιμος. Ένα χρήσιμο εργαλείο για την ανάδειξη αυτού του φαινομένου και την ουσιαστική αντιμετώπισή του.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η βία κατά των γυναικών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πράξεων. Από λεκτικές παρενοχλήσεις και άλλες μορφές συναισθηματικής κακοποίησης, μέχρι την καθημερινή σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση. Στην άκρη αυτού του φάσματος, βρίσκεται η γυναικοκτονία. Ενώ η κατανόησή μας για τον όρο είναι περιορισμένη, γνωρίζουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό των γυναικοκτονιών είναι σε βάρος γυναικών που βρίσκονται σε βίαιες σχέσεις και διαπράττονται από τον νυν ή έναν πρώην σύντροφό τους. Ο ορισμός, λοιπόν, που παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τη γυναικτοκτονία, είναι ότι πρόκειται για ανθρωποκτονία γυναικών από πρόθεση επειδή είναι γυναίκες.

Παράλληλα, αναφέρει ότι υπάρχουν ευρύτεροι ορισμοί που περιλαμβάνουν οποιαδήποτε δολοφονία γυναικών ή κοριτσιών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, γυναικοκτονία διαπράττει σύντροφος ή πρώην σύντροφος που συνήθως είχε και μακρόχρονη κακοποιητική συμπεριφορά, απειλούσε, κακοποιούσε ή/και εκφόβιζε τη γυναίκα, η οποία πολύ συχνά βρίσκεται σε θέση φυσικής ή/και οικονομικής αδυναμίας σε σχέση με αυτόν.

Οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα

Οι γυναικοκτονίες μάς απασχολούν γιατί αποτελούν την πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας. Θα συνεχίσουν να μας απασχολούν, μέχρις ότου ληφθούν γενναία μέτρα για τη νομική αναγνώριση του όρου, καθώς και για την αντιμετώπιση και την εξάλειψη τους.

Οι παρακάτω γυναικοκτονίες, έρχονται να προστεθούν στη μακρά λίστα με τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, που καταγράφονται καθημερινά σε όλη τη χώρα. Τους τελευταίους 11 μήνες, μόνο σε Αττική και Θεσσαλονίκη, όπου λειτουργούν τα 6 ειδικά Γραφεία της ΕΛ.ΑΣ., έχουν σχηματιστεί δικογραφίες για χιλιάδες περιστατικά. Οι γυναικοκτονίες που έχουν διαπραχθεί στην Ελλάδα από την αρχή του 2022 μέχρι σήμερα, είναι οι εξής:

1. Φεβρουάριος 2022 – Ιωάννινα:

Η πρώτη γυναικοκτονία του 2022. Μια ακόμη γυναίκα έχασε τη ζωή της από τα χέρια του συζύγου της. Ο 69χρονος άνδρας φέρεται ότι χτύπησε την 79χρονη σύζυγό του μετά από καβγά, με αποτέλεσμα να την τραυματίσει θανάσιμα.

2. Μάρτιος 2022 – Θεσσαλονίκη:

Νέα γυναικοκτονία με θύμα μία 41χρονη γυναίκα η οποία δολοφονήθηκε από τον πρώην σύντροφό της. Ο δράστης, εισέβαλε στο καφενείο που διατηρούσε η 41χρονη Βίκυ στην Κάτω Τούμπα, την πυροβόλησε και έπειτα αυτοκτόνησε. Η γυναίκα τραυματίστηκε σοβαρά και λίγες ώρες αργότερα υπέκυψε στα τραύματά της. Από το τραγικό επεισόδιο τραυματίστηκε και η 17χρονη κόρη της 41χρονης, η οποία βρισκόταν μπροστά στη δολοφονία της μητέρας της.

3. Καβάλα:

Μία ακόμη γυναίκα δολοφονήθηκε, αυτή τη φορά στην Καβάλα. Θύμα μια 83χρονη γιαγιά, την οποία όπως ομολόγησε, σκότωσε ο 23χρονος εγγονός της.

4. Μάιος 2022 – Καβάλα:

«Έκανα κακό στη γυναίκα μου», ήταν τα πρώτα λόγια που είπε στο τηλέφωνο στους αστυνομικούς ο 50χρονος συζυγοκτόνος, ομολογώντας το έγκλημά του που διαπράχθηκε μέσα στο φαρμακείο, το οποίο διατηρούσε η άτυχη 43χρονη γυναίκα. Το ζευγάρι, που έχει δυο ανήλικα παιδιά έξι και δέκα ετών, το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα και είχε δρομολογήσει τις διαδικασίες για την έκδοση διαζυγίου.

Οι γυναικοκτονίες του 2022

5. Παλαιό Φάληρο:

48χρονος σκότωσε με δύο μαχαιριές στην καρδιά την 78χρονη μητέρα του και έπειτα έβαλε φωτιά στο σπίτι όπου διέμεναν.

6. Ιούνιος 2022 – Αίγινα:

Η 73χρονη ηθοποιός Μαρία Μπονίκου, δολοφονείται από τον 46χρονο γιο της. Η γυναίκα βρέθηκε θανάσιμα τραυματισμένη εντός της κατοικίας της στην περιοχή Πολλές Ελιές Αίγινας. Έφερε και τραύματα στο σώμα από αιχμηρό αντικείμενο, πιθανότατα από μαχαίρι.

7. Δράμα:

Μια 59χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 65χρονο εν διαστάσει σύζυγό της (ο οποίος στη συνέχεια αυτοκτόνησε με το ίδιο κυνηγετικό όπλο που την πυροβόλησε). Ακόμα ένα θύμα, η κόρη του ζευγαριού, η οποία βρήκε τους γονείς της μέσα σε λουτρό αίματος και σε κατάσταση σοκ κάλεσε την αστυνομία. Η 59χρονη γυναίκα, είχε καταθέσει αίτηση διαζυγίου.

8. Κουκάκι:

Μια νέα γυναικοκτονία σημειώνεται τον Ιούνιο στη χώρα μας, με έναν 55χρονο να σκοτώνει την 46χρονη σύζυγό του στο σπίτι τους στο Κουκάκι και στη συνέχεια να επιχειρεί να βάλει τέλος στη ζωή του. Ο 55χρονος δολοφόνησε τη σύζυγό του με μαχαίρι, καταφέροντάς της βαριές και βίαιες μαχαιριές στον λαιμό και στο θώρακα. Έπειτα, τηλεφώνησε στον 24χρονο γιο και τον ειδοποίησε για την αποτρόπαια πράξη του.

9. Ηράκλειο:

Θύμα αυτή τη φορά μια 67χρονη γυναίκα. Ο 42χρονος άνδρας, σύμφωνα με την αστυνομία, δεν διέμενε με τη μητέρα του και πήγε λίγο μετά τα μεσάνυχτα στο σπίτι της, όπου και ακολούθησε έντονος καυγάς μεταξύ τους. Ο 42χρονος χτύπησε μέχρι θανάτου την άτυχη 67χρονη με ξύλινο αντικείμενο που βρήκε μέσα στο σπίτι. Όταν στο σημείο έφτασαν αστυνομικοί και ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, η γυναίκα είχε ήδη εκπνεύσει.

Οι γυναικοκτονίες του 2022

10. Ιούλιος 2022 – Ρέθυμνο:

Στις 31 Ιουλίου η 56χρονη Γεωργία, βρίσκεται νεκρή μέσα σε μία λίμνη αίματος. Ο 60χρονος σύζυγός της, αποφάσισε να πάρει ένα μαχαίρι και να της κόψει το λαιμό, ενώ στη συνέχεια έφυγε από το σπίτι. Λίγο νωρίτερα η γυναίκα τού είχε ζητήσει να χωρίσουν. Η κόρη του θύματος, σε σχετική ανάρτησή της στα social media, μετά την είδηση της δολοφονίας της μητέρας της, την περιγράφει  ως μια γυναίκα αισιόδοξη και αγωνίστρια της ζωής που «θυσιάστηκε στο βωμό της αρρωστημένης αντρικής του τιμής, μιας τιμής που δεν αναγνωρίζει ως ανθρώπινη οντότητα τη γυναίκα, με όνειρα, επιθυμίες και επιλογές αλλά τη λογίζει ως ιδιοκτησία που οπότε θέλεις την πουλάς, οπότε θέλεις την καταπατάς και οπότε θέλεις της βάζεις φωτιά και την καις».

11. Αύγουστος 2022 – Ζάκυνθος:

49χρονος δολοφονεί με μαχαίρι την 41χρονη σύζυγό του. Μάλιστα, αφού μαχαίρωσε τη σύζυγό του, πήγε κανονικά στη δουλειά, όπου και συνελήφθη. O δράστης, μετά από καβγά, ξυλοκόπησε άγρια τη σύζυγό του, ενώ κατόπιν της κατάφερε πολλαπλά χτυπήματα με μαχαίρι στον θώρακα και στον λαιμό. Στα πρώτα λόγια του στους αστυνομικούς ο 51χρονος είπε ότι σκότωσε τη γυναίκα του «επειδή με απατούσε». Η γυναίκα τον είχε καταγγείλει δύο φορές στο παρελθόν για ενδοοικογενειακή βία.

12. Περιστέρι:

Η 17χρονη Νικολέτα βρέθηκε νεκρή εντός διαμερίσματος στο Περιστέρι. Ο γυναικοκτόνος τής έκλεισε μύτη και στόμα, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων και ένα πανάκι, έχοντας ακινητοποιήσει το θύμα του. Tο θύμα, εντόπισε η μητέρα και η αδελφή της στο σπίτι περίπου τα μεσάνυχτα και έφερε μώλωπες στο πρόσωπο και το σώμα, γεγονός που υποδεικνύει ότι δέχτηκε άγριο ξυλοδαρμό και ότι πάλεψε μέχρι την τελευταία στιγμή για τη ζωή της. Ο 22χρονος σύντροφος της ανήλικης, ήταν άφαντος μετά τη δολοφονία της. Λίγες ημέρες μετά εντοπίστηκε από τις Αρχές και ομολόγησε το έγκλημα.

 

13. Κυψέλη: 

Θύμα ενός άγριου εγκλήματος έπεσε μία 36χρονη γυναίκα από το Μπαγκλαντές μέρα μεσημέρι, στην Κυψέλη. Ένας 40χρονος της κατάφερε πολλαπλά τραύματα με αιχμηρό αντικείμενο και την άφησε αιμόφυρτη στη μέση του δρόμου. Περαστικοί άκουσαν τις φωνές της, την εντόπισαν κι ειδοποίησαν την αστυνομία, η οποία συνέλαβε τον δράστη. Το θύμα ήταν παντρεμένο και το ζευγάρι αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, με τον θύτη να δανείζει χρήματα στην 36χρονη. Τα κίνητρα της γυναικοκτονίας ήταν ερωτικά και οικονομικά, με τον δράστη να ισχυρίζεται πως η γυναίκα δεν του επέστρεφε τα χρήματα.

13. Σεπτέμβριος 2022 – Κομοτηνή:

Στον μακρύ κατάλογο με τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, προστέθηκε και η 55χρονη από την Κομοτηνή, την οποία περιέλουσε με βενζίνη ο σύζυγός της και της έβαλε φωτιά. Μετά την επίθεση, η 55χρονη γυναίκα είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο και είχε διασωληνωθεί, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή και υπέκυψε στα τραύματά της.

14. Λάρισα:

35χρονη, μητέρα ενός παιδιού δολοφονείται από τον σύντροφό της. Το πτώμα της βρέθηκε μετά από 7 ημέρες, σε προχωρημένη σήψη, τυλιγμένο σε κουβέρτα. Ο ιατροδικαστής που εξέτασε τη σορό της, διαπίστωσε κάταγμα στο κεφάλι από αμβλύ αντικείμενο. Ο θάνατός της επήλθε ακαριαία.

15. Καβάλα:

Από πολύ κοντινή απόσταση και με κυνηγετική καραμπίνα ένας 56χρονος, πυροβόλησε πισώπλατα πρώτα το βρέφος, μετά την 31χρονη σύντροφό του και στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Μια απειλή που ο 56χρονος έκανε πράξη, σύμφωνα με τον δικηγόρο της 31χρονης. «Αν πάρεις το παιδί, θα σε σκοτώσω, θα σκοτώσω το μωρό και θα αυτοκτονήσω», είχε πει στις αρχές του περασμένου Ιουλίου στο θύμα.

16. Νοέμβριος 2022 – Μεσσήνη

82χρονος σκότωσε με βαριοπούλα την 62χρονη γυναίκα του και έπειτα αυτοκτόνησε κόβοντας τον λαιμό του με μαχαίρι.

 

Καμία άλλη δολοφονημένη

Η Βίκυ, η Νικολέτα, η Μαρία, η Γεωργία και όλες οι γυναίκες που μπήκαν σε αυτή την οδυνηρή λίστα, είναι κάτι περισσότερο από θύματα και στατιστικοί αριθμοί. Ακριβώς όπως οι γυναικοκτονίες, είναι κάτι περισσότερο από τίτλοι ειδήσεων. Είναι ίσως η πιο σκληρή απόδειξη, για την ολοκληρωτική και ολοφάνερη απαξίωση των πολιτικών και κοινωνικών ευθυνών, απέναντι στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.

Είναι η απόδειξη για την αναγκαία νομική κατοχύρωση του όρου γυναικοκτονία. Η επιτακτική ανάγκη να αποτινάξουμε μια και καλή alt right δόγματα, κηρύγματα μισογυνισμού και στερεοτυπικές κορώνες που τρέφουν την πατριαρχία και την έμφυλη βία. Ο μόνος τόπος ώστε το «καμία άλλη δολοφονημένη» από σύνθημα σε πανό, να γίνει πραγματικότητα.