Τα σημάδια που δείχνουν ότι έχεις πέσει στην παγίδα της τοξικής παραγωγικότητας

Η τοξική παραγωγικότητα δεν έχει μία και μοναδική επιστημονική ορολογία, αλλά οι ειδικοί την περιγράφουν ως μια κατάσταση όπου κάποιος αισθάνεται ενοχές όταν δεν κάνει κάτι παραγωγικό και αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τα επιτεύγματά του. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που συνδέεται στενά με την κουλτούρα του «hustle» και την πεποίθηση ότι η αξία μας καθορίζεται από το πόσα μπορούμε να παράγουμε. Ωστόσο, όταν η ανάγκη για παραγωγικότητα ξεπερνά τα όρια και επηρεάζει την ψυχική μας υγεία, τότε γίνεται προβληματική.

Οι επιπτώσεις της τοξικής παραγωγικότητας

Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας συχνά συσχετίζουν την τοξική παραγωγικότητα με την τελειομανία. Οι άνθρωποι που πέφτουν σε αυτή την παγίδα αισθάνονται συνεχώς ότι δεν κάνουν αρκετά, ότι όσα καταφέρνουν δεν είναι ποτέ αρκετά καλά. Έρευνες δείχνουν ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση, άγχος και ακόμα και κατάθλιψη. Τα συμπτώματα της υπερκόπωσης περιλαμβάνουν σωματική και ψυχική εξάντληση, αυξημένο άγχος, αϋπνία και ευερεθιστότητα.

Ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι ότι αυτά τα συμπτώματα συχνά περνούν απαρατήρητα, καθώς αναπτύσσονται σταδιακά. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να κατηγορεί τον εαυτό του για το ότι ξενυχτά χαζεύοντας στα social media, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι στην πραγματικότητα προσπαθεί υποσυνείδητα να αποφορτιστεί από την πίεση της συνεχούς εργασίας.

Πώς να αναγνωρίσεις αν έχεις πέσει στην παγίδα της τοξικής παραγωγικότητας;

Αν δυσκολεύεσαι να κάνεις παύση και να χαλαρώσεις, ίσως έχει έρθει η ώρα να αξιολογήσεις τη σχέση σου με την παραγωγικότητα. Ρώτησε τον εαυτό σου:

• Πώς αισθάνομαι όταν σκέφτομαι να κάνω μια δραστηριότητα από τη λίστα μου; Νιώθω ενθουσιασμό ή πίεση;
• Μπορώ να σταματήσω να δουλεύω ή να παράγω χωρίς να αισθάνομαι ενοχές;
• Νιώθω ικανοποίηση και χαρά από όσα πετυχαίνω ή αισθάνομαι συνεχώς ότι δεν είναι αρκετά;
• Πώς είναι η γενικότερη ψυχική και σωματική μου υγεία; Κοιμάμαι καλά; Απολαμβάνω τις σχέσεις μου;

Αν η απάντησή σου σε πολλές από αυτές τις ερωτήσεις δείχνει στρες, ανησυχία και εξάντληση, τότε πιθανότατα έχεις πέσει στην παγίδα της τοξικής παραγωγικότητας.

Πώς να σπάσεις τον κύκλο της τοξικής παραγωγικότητας;

Αν νιώθεις ότι η ανάγκη σου να είσαι συνεχώς παραγωγικός έχει γίνει εμμονή, υπάρχουν τρόποι να επανακτήσεις την ισορροπία:

• Αναρωτήσου γιατί κάνεις κάτι: Αν μια δραστηριότητα δεν εξυπηρετεί έναν μακροπρόθεσμο στόχο ή αν την κάνεις επειδή αισθάνεσαι πίεση από εξωτερικούς παράγοντες, ίσως αξίζει να την επανεξετάσεις.
• Μάθε να λες όχι: Δεν χρειάζεται να αναλαμβάνεις κάθε πρόκληση που έρχεται στον δρόμο σου, είτε πρόκειται για επαγγελματικές είτε για κοινωνικές υποχρεώσεις.
• Δώσε χώρο για διαλείμματα: Η ξεκούραση δεν είναι χάσιμο χρόνου, αλλά βασική προϋπόθεση για την ευεξία σου. Δοκίμασε να απομακρυνθείς από τις συσκευές σου, να κάνεις μικρά διαλείμματα μέσα στην ημέρα ή να αφιερώσεις χρόνο σε δραστηριότητες που δεν έχουν παραγωγικό σκοπό.
• Ζήτα βοήθεια: Αν αισθάνεσαι ότι η πίεση για συνεχή παραγωγικότητα σε εξαντλεί, ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να σε βοηθήσει να βρεις τρόπους να διαχειριστείς αυτή την κατάσταση.

Η αξία σου δεν εξαρτάται από την παραγωγικότητά σου

Η κοινωνία μας συχνά μας κάνει να πιστεύουμε ότι όσο πιο απασχολημένοι είμαστε, τόσο πιο επιτυχημένοι γινόμαστε. Ωστόσο, η συνεχής πίεση για παραγωγή μπορεί να γίνει επιβλαβής, επηρεάζοντας την υγεία και την ευτυχία μας. Το να μάθουμε να κάνουμε παύσεις, να αναγνωρίζουμε την αξία μας πέρα από τις επιδόσεις μας και να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ξεκουραστεί, δεν είναι ένδειξη τεμπελιάς, αλλά αυτοφροντίδας.

Η ζωή δεν είναι μόνο δουλειά και επίτευξη στόχων. Eίναι και απόλαυση, ξεκούραση και σύνδεση με τους ανθρώπους που αγαπάμε.

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WELLNESS

6 σημάδια που χωρίς να το καταλαβαίνεις, δείχνουν άγχος υψηλής λειτουργικότητας 

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

WOMEN TODAY

Hustle culture: Η επικίνδυνη κουλτούρα της εργασιομανίας και πώς σε απειλεί