Tο γυμνό σώμα απαλλαγμένο από το ανδρικό βλέμμα

Το γυναικείο γυμνό και μια διαφορετική ιστορία τέχνης

Αποδεικνύεται ότι μάλλον δεν έχουν αλλάξει και πολλά, από τότε που τα Guerrilla Girls αναρωτήθηκαν το 1989, «Πρέπει να είναι γυμνές οι γυναίκες προκειμένου να μπουν στο ΜET;». Το γυναικείο γυμνό σώμα, εξακολουθεί να αποτελεί εντυπωσιακό μέρος των συλλογών γκαλερί σε όλο τον κόσμο. Την ίδια στιγμή οι γυναίκες παραμένουν εξόφθαλμα υποεκπροσωπούμενες. Σχετική ανάλυση του 2018 για τα μεγαλύτερα μουσεία των ΗΠΑ, διαπιστώνει ότι οι συλλογές τους αποτελούνται από 87% άνδρες καλλιτέχνες, 85% εκ των οποίων είναι λευκοί.

Ωστόσο, μια επερχόμενη έκθεση στο μουσείο φωτογραφίας, Fotografiska της Νέας Υόρκης, στοχεύει να ανατρέψει το δυσανάλογα κυρίαρχο ανδρικό βλέμμα του κόσμου της τέχνης, γύρω από το γυμνό σώμα. Με τίτλο NUDE, η φωτογραφική έκθεση επικεντρώνεται στη γυναικεία οπτική γωνία, ρίχνοντας φως στην διαχρονική έλξη για το γυμνό σώμα.

NUDE – Tο γυναικείο γυμνό απαλλαγμένο από το ανδρικό βλέμμα

«Σε αντίθεση με τη ζωγραφική, η φωτογραφία δεν είναι ένα μέσο που ανήκε σε άνδρες για αιώνες», λέει ο Johan Vikner, διευθυντής παγκόσμιων εκθέσεων στη Fotografiska. «Στο μεγαλύτερο μέρος της τέχνης, το γυναικείο γυμνό δημιουργείται από άνδρες για άνδρες».

Η έκθεση NUDE, ωστόσο, προσφέρει ένα παράδειγμα του «νέου γυμνού». Μέσα από το φακό 30 γυναικών, 20 διαφορετικών εθνικοτήτων, η ιστορία του γυμνού αλλάζει αφηγητή και κύριο θέμα. Η προοπτική περιορίζεται σε φωτογράφους που αναγνωρίζουν τις γυναίκες ως άμεση απάντηση στη συντριπτική κλίση της ιστορίας της τέχνης στους άνδρες. Στόχος; Nα κλίνει η ισορροπία των φύλων προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ένα νέο είδος γυμνού

Μπροστά από το φωτογραφικό φακό, η ιστορία αυτή αλλάζει. Τα πρόσωπα που εμφανίζονται στην έκθεση NUDE, δεν περιορίζονται από την ταυτότητα φύλου τους. Έτσι συναντάμε άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως μη δυαδικά, αρσενικά και θηλυκά. Έργα φωτογράφων όπως η Bettina Pittaluga ή η Momo Akabe φέρνουν σε πρώτο πλάνο τα τρανς σώματα, παρουσιάζοντας τα χειρουργικά σημάδια στην μεταβατική τους πορεία.

Στην ίδια έκθεση συναντάμε φωτογραφίες της Arvida Byström, του μοντέλου που αντιμετώπισε διαδικτυακή κακοποίηση και απειλές, επειδή έδειξε τα αξύριστα πόδια της. Από το NUDE δεν λείπουν οι εντυπωσιακές απεικονίσεις του μαύρου ανδρικού σώματος από τη Dana Scruggs, ούτε οι πιο ηδονικές φωτογραφίες της Malerie Marder. Αντικατοπτρίζοντας το ποικίλο φάσμα των καλλιτεχνών πίσω από την κάμερα, οι αισθητικές αναφορές κυμαίνονται από τα εμπορικά πρότυπα ομορφιάς, μέχρι τα πιο σκοτεινά και αποπροσανατολιστικά.

O Vikner προσθέτει: «Το NUDE είναι μια συλλογή σύγχρονων γυναικών καλλιτεχνών που χρησιμοποιούν το γυμνό σώμα ως γλώσσα. Είτε είναι το δικό τους είτε άλλων. Είτε για χάρη της τέχνης, της ομορφιάς. Είτε ως αναπαράσταση, είτε ως αυτοέκφραση. Είναι ένα παράδειγμα αυτού που αυτό το νέο γυμνό είναι και πώς μοιάζει».

Η έκθεση NUDE θα φιλοξενείται στο Fotografiska της Νέας Υόρκης από τις 11 Φεβρουαρίου ως την την 1η Μαΐου.